است. وى گاه از كتاب نجاشى به: رجال الشيعة، مصنّفى الشيعة و مصنّفى المعتزلة تعبير كرده كه مرادش، قطعاً همين كتاب رجال النجاشى بوده است.

گفتار چهارم: مقايسه «رجال النجاشى» با ديگر منابع رجالى‌

براى مقايسه رجال النجاشى با ديگر كتاب‌هايى كه در عصر تدوين مصادر رجالى درباره دانش رجال تأليف شده‌اند، بايد شيوه‌هاى نگارش اين دانش را در نظر داشت.

شيوه‌هاى تأليف در دانش رجال‌

كتاب‌هايى كه هم‌اكنون در دانش رجال كاربرد دارند، به چند شيوه تأليف شده‌اند:

شيوه اوّل: تأليف بر اساس ترتيب طبقات‌

برخى كتاب‌هاى رجالى، بر اساس طبقه افراد، تنظيم شده‌اند؛ يعنى افرادى كه در يك طبقه مشترك بوده‌اند، در كنار يكديگر قرار گرفته‌اند. از همين رو در اين كتاب‌ها، اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله در كنار يكديگر، اصحاب امير مؤمنان عليه السلام در كنار يكديگر و به همين ترتيب اصحاب هر يك از امامان عليهم السلام در كنار يكديگر قرار دارند.

اصولًا برخى بزرگان، شيوه كتابى را كه با نام «الرجال» تأليف مى‌شود، از اين نوع دانسته‌اند.[1] شيخ طوسى و قبل از وى كشّى، از جمله كسانى هستند كه كتاب‌هاى رجالىِ خود را بر همين اساس تنظيم كرده‌اند.

شيوه دوم: تأليف بر اساس ترتيب الفبايى نام‌ها

اين شيوه كه شايع‌ترين نوع تأليف در اين دانش است، بر اساس تنظيم الفبايى نام افراد صورت مى‌پذيرد. در اين شيوه، قدما براى هر يك از حروف الفبا، بابى را در نظر مى‌گرفته‌اند و گاه براى برخى نام‌هاى مشهور (همچون: احمد، حسن، على و محمّد) نيز باب‌هايى ترتيب مى‌داده‌اند.

البتّه متأخّران، يا تمام حروف و يا چند حرف از هر نام را بر اساس ترتيب الفبايى، تنظيم مى‌كنند.

[1]. قاموس الرجال، ج 1، ص 24