از يك واقعيت‌اند، خلاصه كرد كه عبارت‌اند از:

2/ 1. دعوت به خدا

دعوت به خدا، جامع‌ترين فلسفه بعثت همه انبياى الهى است، اين دعوت، در واقع، همان دعوت به پيمودن راه خدا، و عمل كردن بر اساس دين اسلام، يعنى برنامه تكامل انسان است كه ضامن تأمين حيات مادّى و معنوى اوست. از اين رو، تعبيرهايى مانند: «قُلْ هذِهِ سَبِيلِي أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى‌ بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِي‌[1]؛ بگو اين است راه من، كه من و هر كس پيروى‌ام كرد با بينايى به سوى خدا دعوت مى‌كنيم» و «ادْعُ إِلى‌ سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ؛[2] با حكمت و اندرز نيكو به راه پروردگارت دعوت كن» و «اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاكُمْ لِما يُحْيِيكُمْ؛[3] دعوت خدا و پيامبر را اجابت كنيد، هنگامى كه شما را به سوى چيزى مى‌خواند كه شما را حيات مى‌بخشد» و امثال آنها در مورد فلسفه بعثت، اشاره به يك واقعيت از زاويه‌هاى گوناگون است.

به تعبير ديگر، فلسفه بعثت همه انبياى الهى، و سرآمد آنان، پيامبر خاتم، اين است كه مردم را با راه رسيدن به كمال مطلق، آشنا كنند تا آنان با پيمودن اين راه، ضمن تأمين نيازهاى مادّى و معنوى خود، به لقاء اللّه كه مقصد نهايى حركت تكاملى انسان است دست يابند. لذا مهم‌ترين و جامع‌ترين فلسفه بعثت، همانا دعوت به خداوند متعال است.

2/ 2. تكامل انسان‌

در جهان بينى الهى، فلسفه وحى و نبوّت، بر سه اصل اساسى استوار است:

اصل اوّل اين‌كه فلسفه آفرينش انسان، تكامل اوست؛

اصل دوم اين‌كه راهنماى تكامل، در متن وجود انسان نيست؛

اصل سوم اين‌كه تنها آفريدگار جهان، مى‌تواند برنامه تكامل انسان را ارائه‌

[1] يوسف: آيه 108.

[2] نحل: آيه 125.

[3] انفال: آيه 24.