عفّت در انديشه
ز روز گذر كردن، انديشه كن
پرستيدن دادگر پيشه كن.
فردوسى
انسان، تفكّرپيشه و انديشهگر است. انديشهورزى، زمينه مىخواهد. هر طرح، رويداد و مسئله شايسته يا ناشايستى مىتواند موضوع تفكّر قرار گيرد.
بىشك، انديشهورزى در راستاى سامانيابى، بازتابى نيكو خواهد داشت و انديشيدن در مجالهاى ناروا، پيامدهاى نامطلوبى را به بار خواهد آورد.
عفّت در انديشه، يعنى دورداشت فكر از عرصههاى ناهنجار و آلوده. امام على عليه السلام مىفرمود:
كسى كه بسيار درباره گناهان بينديشد، بزهكارىها، او را به خويش فرا مىخوانند.[1] حضرت عيسى عليه السلام به حواريون گفت:
بىشك، موسى به شما فرمان داد كه زنا نكنيد و من فرمان مىدهم كه با خويش در انديشه و پندارِ زنا نباشيد، چه برسد به اين كه زنا كنيد.[2] و به قول حافظ:
گر مريد راه عشقى، فكر بدنامى مكن
شيخ صنعان، خرقه رهن خانه خمّار داشت.
عفّت در گفتار
دين زندگىآموز اسلام، براى گفتار و گفتگو، سازوكارى سعادتآفرين ارائه كرده است. قرآن كريم، وصفهاى گوناگونى را براى گفتارهاى
[1]. غرر الحكم، ج 5، ص 321
[2]. وسائل الشيعة، ج 14، ص 240؛ الكافى، ج 5، ص 542