عفاف، سرمايه‌اى بر روى دست‌

عباس پسنديده‌

انسان را در يك سمتْ قرار مى‌دهيم و آفرينش را با همه گستردگى و پيچيدگى و پديده‌هاى تلخ و شيرينش در سمت ديگر. حال، سؤال اين است كه آيا همه آنچه در جهان آفرينش هست، براى انسانْ سودمند است؟ و آيا هر آنچه در آفرينش است، براى انسان، زيانبار است؟ بدون شك، جواب اين دو پرسش، منفى است. بايد گفت كه برخى از پديده‌هاى آفرينش براى انسان «سودمند» ند و برخى ديگر «زيان‌بخش».

دو نيروى درون‌

انسان، بايد آنچه را كه به نفع اوست، جذب كند و چيزهايى را كه به زيان او هستند، دفع نمايد. به همين جهت، در وجود انسان، دو نيرو نهاده شده است:

نيروى «جذب» و نيروى «دفع». به وسيله نيروى اوّل (جذب)، انسانْ قادر است آنچه را به صلاح اوست، جذب كند و به وسيله نيروى دوم (دفع)، قادر است هر آنچه را به زيان اوست، دفع نمايد. نيروى جاذبه و دافعه، رابط ميان انسان و آفرينش است و از شگفتى‌هاى خلقت شمرده مى‌شود. نيروى جاذبه، همان چيزى است كه در فرهنگ ما از آن به عنوان «شهوت» ياد مى‌شود، و نيروى دافعه، همان چيزى است كه آن را «خشم» مى‌ناميم.

مهمْ اين است كه ميان نيروى جاذبه و آنچه واقعاً به نفع انسان است و