اين كه هر يك از اين علوم ، تنها يك جنبه و يك جزء از اين مجموعه پيچيده را مطالعه مى كند و نتيجه اى خاص به دست مى دهد و تا آن جا كه تكامل تكنيكش اجازه مى دهد ، در اين راه به جلو مى رود ؛ ولى مجموعه اين مفاهيم انتزاعى ، از درك واقعيتِ آدمى، ناتوان است ؛ زيرا باز نكات پرارزش و مهمّى در تاريكى باقى مى مانند و كالبدشناسى و شيمى و فيزيولوژى و روان شناسى و علم تربيت و تاريخ و جامعه شناسى و اقتصاد و رشته هاى آنها ، به كنه وجود آدمى نمى رسند . بنا بر اين ، انسانى كه متخصّصان هر رشته از اين علوم مى شناسند نيز واقعى نيست ؛ بلكه شبحى ساخته و پرداخته تكنيك هاى همان علم است ... . [1] يقينا بشر ، تلاش زيادى براى شناسايى خود كرده است ؛ ولى با آن كه ما امروز ، وارث گنجينه هايى از مطالعات دانشمندان و فلاسفه و عرفا و شعرا هستيم ، هنوز جز به اطلاعاتى ناقص در مورد انسان ، دسترس نداريم كه آنها نيز زاييده روش هاى تحقيق ما هستند و حقيقت وجود ما در ميان جمع اشباحى كه از خود ساخته ايم ، مجهول مانده است . در واقع ، جهل ما از خود ، زياد است و نواحى وسيعى از دنياى درونى ما هنوز ناشناخته مانده است و بيشتر پرسش هايى كه مطالعه كنندگان زندگى انسان مطرح مى كنند ، بدون پاسخ مى ماند . [2] به خوبى روشن است كه تلاش هاى تمام علومى كه انسان را مورد مطالعه قرار داده اند ، به جايى نرسيده و شناخت ما از خود ، هنوز بسيار ناقص است . [3] به طور خلاصه ، كُندى پيشرفت علوم مربوط به انسان ، در مقايسه با تكامل سريع فيزيك و شيمى و مكانيك و نجوم ، معلول پيچيدگى و