18 تفسير القمّى: سخن خدا كه: «و در آن جا هر صبح و شام، روزى‌شان آماده است»، يعنى در بهشت‌هاى دنيا كه ارواح مؤمنان به آن جا منتقل مى‌شوند. در بهشت‌هاى جاويدان، صبح و شامى نيست.

[در باره‌] سخن خدا كه: «فراپيش آنان، برزخى است، تا روزى كه برانگيخته شوند»، امام صادق عليه السلام فرمود: «برزخ، همان قبر است و آن، پاداش و كيفرى است در فاصله ميان دنيا و آخرت». دليل ديگر آن نيز اين سخن امام كاظم عليه السلام است كه: «به خدا سوگند، تنها ترس و نگرانى براى شما، از برزخ است».

[در باره‌] سخن خداى عز و جل كه: «هرگز كسانى را كه در راه خدا كشته شده‌اند، مرده مپندار؛ بلكه زنده‌اند و نزد پروردگارشان روزى داده مى‌شوند. به آنچه خدا از فضل خود به ايشان عطا كرده است، شادمان‌اند و به كسانى كه پىِ ايشان‌اند و هنوز به آنان نپيوسته‌اند، مژده مى‌دهند، كه نه بيمى بر ايشان است و نه اندوهگين مى‌شوند»، امام صادق عليه السلام فرمود: «به خدا سوگند، آنان در بهشت، به مؤمنانى كه در دنيايند و هنوز به ايشان نپيوسته‌اند، مژده مى‌دهند».

ر. ك: بحار الأنوار

: ج 6 ص 202 باب 8 (احوال برزخ و قبر).

1/ 4: بهشتِ آخرت‌

قرآن‌

«و براى كسى كه از مقام پروردگارش بترسد، دو بهشت است».

«و پايين‌تر از آن دو [بهشت‌]، دو بهشت [ديگر] است».

«كسانى كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته كردند، بهشت‌هاى فردوس، جايگاه پذيرايى از