بن احمد حلبى (م بعد از 480 ق) را مى‌توان ذكر نمود.[1]

ابن ابى طَى حلبى و كتاب «الحاوى فى رجال الشيعة الإماميّة»

يكى از مهم‌ترين آثار رجالى قرن هفتم، كتاب‌ الحاوى فى رجال الشيعة الإماميّة ى عالم امامى، يحيى بن حميد بن ظافر طايى مشهور به ابن ابى طى (575- 630 ق) است.[2] اصل اين كتابْ باقى نمانده؛ امّا مورد استفاده ذهبى، ابن حجر عسقلانى، ياقوت حموى، صفدى و ابن شاكر كُتُبى بوده و اين افراد به تفاريق، نقل قول‌هايى از اين كتاب آورده‌اند. اهمّيت اين نقل قول‌ها در شناخت تاريخ حديث شيعه در قرن هفتم (بخصوص در حلّه و حلب) است.

شهيد اوّل و ابن شاكر كُتُبى به نقل از معجم الادباء ياقوت حموى، شرح حال ابن ابى طى را چنين آورده‌اند:

يحيى بن أبى طى أحمد بن طائى الحلبى، أحد من يتأدّب و يتفقّه على مذهب الإماميّة و اصولهم و له تصانيف فى أنواع العلوم ... مولده بحلب سنة 575 ق ... قرأ يحيى القرآن على والده و اشتغل بفقه الإماميّة على رشيد الدين المازندرانى، و من تصانيفه: كتاب‌ البستان فى مجلس الغلمان‌، كتاب‌ معادن الذهب فى تاريخ حلب‌، كتاب‌ ملح البرهان فى تفسير القرآن‌، كتاب‌ قبسة العجلان فى تفسير القرآن‌، كتاب‌ البيان فى أسباب نزول القرآن‌، كتاب‌ غريب القرآن‌، تفسير الفاتحة، المجالس الأربعين فى مناقب الأئمّة الطاهرين‌، كتاب‌ خلاصة الخلاص فى آداب الخواصّ‌ ...، كتاب‌ حوادث الزمان على حروف المعجم‌ ...، كتاب‌ تاريخ العلماء ...، شرح نهج البلاغة ...، تضوّع اللطائم فى شرح خطبة فاطمة الزهراء ...، أسماء رواة الشيعة و مصنّفيها ....[3]

[1]. در مورد فرد نخست، ر. ك: بغية الحلب فى تاريخ حلب، ج 4، ص 1614 و در مورد فرد دوم، ر. ك: لسان الميزان، ج 1، ص 518.

[2]. براى آگاهى از شرح حال ابن ابى طى، ر. ك: در دائرة المعارف بزرگ اسلامى، مدخل« ابن ابى طى» به قلم‌محمّد آصف فكرت؛ الأنوار الساطعة فى المئة السابعة، ص 205 و 206.

[3]. براى ديدن فهرست كامل آثار ديگر وى كه غالباً تأليفاتى در حوزه شعر است، ر. ك: فوات الوفيات و الذيل عليها، ج 4، ص 269- 271. از اثر تاريخى ابن ابى طى يعنى كتاب معادن الذهب فى تاريخ الملوك و الخلفاء و ذوى الرتب، بخش‌هايى به تفاريق در آثار مورّخان بعد از وى( چون: ابن فرات و ابو شامه مقدسى) باقى مانده است.