كتاب‌ رجال‌ شيخ طوسى، از مصادر مهمّ‌ حلّ الإشكال‌ ابن طاووس، خلاصة الأقوال‌ علّامه حلّى، رجال ابن داوود، التحرير الطاووسى‌ و نيز منتقى الجمان‌ صاحب‌ معالم‌، الرواشح السماوية ى ميرداماد، مجمع الرجال‌ قهپايى، بحار الأنوار، وسائل الشيعة و ... است.

6. الفهرست‌

مؤلّف: شيخ طوسى‌

تحقيق: شيخ جواد قيّومى‌

ناشر: مؤسّسة النشر الاسلامى (انتشارات جامعه مدرّسين)، قم، چاپ اوّل، 1417 ق.

در تحقيق اين كتاب، از نسخه خطّى كتاب‌خانه ملك در تهران با تاريخ سده يازدهم- كه به موجب نوشتار روى آن، از روى نسخه‌اى كهن، متعلّق به سال 587 ق، كتابت شده- استفاده شده است.[1] اين كتاب پيش‌تر نيز در كلكته در سال 1271 ق، و در عراق به سال 1380 ق (با تحقيق سيّد محمّد صادق بحر العلوم)، چاپ شد.[2] كتاب‌ الفهرست‌ طوسى با همين عنوان، در مصادر ذكر شده‌[3] و انتساب آن به شيخ طوسى، معروف بلكه متواتر است. نسخه چاپى آن، شامل مقدّمه محقّق، مقدّمه مؤلّف و اصل كتاب است. در مقدّمه محقّق، به همزمانىِ تأليف‌ الفهرست‌ و الرجال‌ شيخ طوسى، نسخه‌هاى خطّى كتاب، و كارهايى كه در اين تحقيق انجام گرفته و ويژگى‌هاى كتاب، اشاره شده است. مقدمه مؤلّف، به انگيزه تأليف و موضوع و ترتيب آن اختصاص دارد. به موجب اين مقدمه، تا زمان مؤلّف، تأليف جامع و شاملى براى معرفى اصول و مصنّفات اماميه انجام نگرفته بود. تنها ابو الحسين احمد بن حسين بن عبيد اللَّه، دو كتاب با عنوان‌ الاصول‌ و المصنّفات‌ فراهم كرده بود؛ ولى آن دو را كسى استنساخ نكرد و خود ابو الحسين نيز مخترم شد (پيش از چهل سالگى فوت شد) و به گزارشى،

[1]. فهرس التراث، ج 1، ص 531- 532؛ الفهرست، طوسى، مقدّمه محقّق كتاب، ص 25.

[2]. تراثنا، ش 21 ص 363.

[3]. رجال النجاشى، ص 403؛ الفهرست، طوسى، ص 241؛ معالم العلماء، ص 150؛ الفوائد الرجالية، ج 2، ص 228.