مقدّمه مؤلّف به انگيزه تأليف، موضوع آن و ترتيب و سامان مباحث، اختصاص دارد. بر اساس اين مقدّمه، شيخ مفيد مسارّ الشيعة را به تقاضاى يكى از شاگردانش نوشت كه خواستار تأليف كتابى مختصر در تاريخ روزهاى خوش و ناخوش شيعه و اعمال آنها بود. او با تأكيد بر اهمّيت و ارزش اعمال اين ايام و با اشاره به جايگاه آن در ميان پيشينيان، لزوم تأليف چنين كتابى را گوشزد كرده است.[1] ترتيب و سامان كتاب، بر پايه ماههاى قمرى است. اين ترتيب، با ماه رمضان آغاز و با ماه شعبان پايان مىيابد.
جهت آغاز با ماه رمضان، چند چيز ذكر شده است:
1. تقدّم آن بر ساير ماهها در قرآن؛ 2. خصوصيت اين ماه در عبادت و تقرّب به خدا؛ 3. توصيف آن توسّط اهل بيت عليهم السلام به «نخستين ماه سال در ملّت اسلام».[2] در هر فصل و پس از هر عنوان، ابتدا وقايع خوش و ناخوش ايّام، و به تعبير كاملتر، مناسبتهاى آن ايّام، ذكر و سپس اعمال مستحب و واجب مربوط به آن بيان مىشود. گونه بيان مطالب در اين كتاب، اگرچه تاريخى است و مؤلّف به نقل اخبار و احاديث با اسناد و بدون اسناد نمىپردازد؛ پيداست كه گفتههاى او بر پايه اخبار معصومان عليهم السلام و تاريخِ معتبر است. مطالب كتاب با اختصار بيان شده است. اين، بدان جهت است كه برخى از مباحث آن، در كتابهاى الإرشاد و المزار و المُقنعة، با تفصيل ذكر شده است.
9. الجَمَل (النصرة لسيّد العترة فى حرب البصرة)
مؤلّف: شيخ مفيد
تحقيق: سيّد على مير شريفى
ناشر: دار الكتب العلمية، بيروت، چاپ اوّل، 1413 ق.
در شمار تأليفات شيخ مفيد، سه عنوان در موضوع جنگ جمل ديده مىشود: