على بن بابويه، ابن وليد و ... نقل شده است. گويا هدف اصلى شيخ صدوق، گردآورى روايات مربوط به امام هشتم، از كتب پيشينيان بوده است؛ چراكه بيش از آن‌كه به اعتبار حديث توجّه داشته باشد، به نقل آن اهتمام داشته است. شايد به همين جهت است كه وى گاهى پس از نقل چند خبر، همچون خبر تحريف قرآن، در اعتبار آنها خدشه كرده و به رد يا تأويل‌شان پرداخته است.

شيخ صدوق در ذيل برخى از روايات، توضيح مختصرى هم داده است.[1] از اين رو، عيون الأخبار افزون بر ارزش حديثى، كلامى، تاريخى، دعايى، زيارتى و فلسفه احكام و برخى اخبار و مفاهيم، در زمينه فقه الحديث نيز ارزشمند است.

چندين شرح، حاشيه و ترجمه، بر گرد عيون الأخبار فراهم شده است: يك حاشيه،[2] پنج شرح بر كلّ كتاب يا بر خطبه توحيد آن،[3] و شش ترجمه به فارسى.[4] شرح خطبه توحيد، از محمّد باقر مجلسى و با ترجمه على اكبر غفّارى، به نام‌ تحفه رضويه‌، در سال 1288 ق،[5] چاپ شده است.

5. جامع الأحاديث‌

مؤلّف: ابن رازى قمى‌

مصحّح: سيّد محمّد حسينى نيشابورى‌

ناشر: مجمع بررسى‌هاى اسلامى آستان قدس رضوى، 1423 ق.

در تصحيح اين نسخه چاپى، از هشت نسخه خطّى استفاده شده كه كهن‌ترين و صحيح‌ترين‌شان، نسخه محمّد باقر مجلسى است. اين نسخه در سال 924 ق، كتابت‌

[1]. همان، ج 1، ص 37؛ ج 2، ص 114، 125.

[2]. الذريعة، ج 5، ص 151.

[3]. همان، ج 3، ص 375؛ ج 4، ص 398؛ ج 5، ص 202.

[4]. الذريعة، ج 5، ص 151.

[5]. همان، ج 7، ص 202.