تأليفات‌

در مصادر، بيش از هفتاد كتاب به سيّد مرتضى نسبت داده شده است. به قرينه ظاهر عناوين و مواردى كه امروزه در دسترس‌اند، آثار وى در زمينه كلام، فقه، اصول، شعر و تفسير بوده است. سيّد مرتضى كتاب حديثى تأليف نكرد؛ ولى برخى از تأليفات او، جداگانه و يا در لابه لاى ديگر مباحث، شايسته ارزيابى از جنبه فقه الحديث و نقد الحديث هستند، مانند: 1. الغرر و الدرر يا همان‌ الأمالى‌- كه به چاپ رسيده- و 2. رسالة فى تزويج أمير المؤمنين عليه السلام ابنته من عمر بن خطّاب.

15. ابن حمّامى (ابن اشناس) بزّاز (م 439 ق)

حسن بن محمّد بن اسماعيل بن محمّد بن اشناس، مكنا به ابو على و معروف به ابن حمامى بزّاز و ابن اشناس بزّاز؛ محدّث و متكلّم. نام پدر ابن اشناس، محمّد[1] و گاه على‌[2] ذكر شده است. وى در محلّه كرخ بغداد، ساكن بود و هم در آن جا به سال 439 ق، در گذشت.[3] اگرچه شرح حال و اعتبار او در حديث، در مصادر امامىِ پيش از سده يازدهم نيامده است؛ بنا به قرائنى چند، مى‌توان گفت كه وى فرهيخته و وارسته و قابل اعتماد بوده است: يكى اين‌كه خطيب بغدادى (م 456 ق) گفته: «كان رافضياً خبيث المذهب»،[4] ديگرى ذكر وى در شمار مصنّفان اماميه‌[5] و توصيف او به صحيح الإسناد[6] و نيز اعتماد ابن ادريس حلّى (م 589 ق) بر دستْ‌خطّ او.[7] ابن اشناس از

[1]. تاريخ بغداد، ج 7، ص 438؛ الإقبال، ج 2، ص 34؛ لسان الميزان، ج 2، ص 254؛ ميزان الاعتدال، ج 1، ص 521؛ معجم رجال الحديث، ج 6، ص 121.

[2]. أمل الآمل، ج 2، ص 69.

[3]. تاريخ بغداد، همان جا.

[4]. تاريخ بغداد، همان جا.

[5]. الإقبال، ج 2، ص 35.

[6]. همان، ص 310.

[7]. السرائر، ج 3، ص 289؛ امل الامل، ج 2، ص 69.