روايت حسن بن حمزه از وى، و نيز مشايخ او در كتاب‌ دلائل الإمامة، مى‌توانند قرينه‌اى بر اين تعدّد باشند. به هر حال، تشخيص اين امر، ساده نيست.

تأليفات‌

كتاب‌هاى ابن جرير، در زمينه امامت، شرح حال و فضايل معصومان و گاه رجال بوده است.[1] آثار چاپى: 1. المسترشد فى الإمامة، 2. دلائل الإمامة، 3. نوادر المعجزات.

آثار ناياب: 4. الإيضاح فى الإمامة، 5. الرجال‌، 6. مناقب فاطمة عليها السلام و وُلْدها، 7. الرواة عن أهل البيت عليهم السلام.[2]

كتاب‌ الولاية در برخى مصادر شيعى، به ابن جرير طبرى عامّى نسبت داده شده است؛ ولى به قرينه آن كه اوّلًا، عنوان آن، با عبارات طبرى در دو كتاب‌ تاريخ‌ و تفسير او، همخوان نيست و ثانياً، ابن نديم نيز اين عنوان را در شمار تأليفات طبرى عامّى نياورده، برخى كتاب‌ الولاية را در شمار تأليفات طبرى امامى حدس زده‌اند.[3] به گزارش آقا بزرگ تهرانى، نسخه‌اى از كتاب‌ الإيضاح فى الإمامة، در اختيار قاضى نور اللَّه شوشترى، صاحب كتاب‌ مجالس المؤمنين‌، بوده و وى فوايدى از آن را در كتاب خود ذكر كرده است.[4]

35. ابن عيّاش جوهرى (م 401 ق)

احمد بن محمّد بن عبيد اللَّه بن حسن بن عيّاش، مكنّا به ابو عبد اللَّه و معروف به ابن عيّاش جوهرى؛ محدّث، متكلّم، فقيه و رجالى. ابن عيّاش اهل بغداد بود و پدر و جدّ

[1]. رجال النجاشى، همان جا؛ الفهرست، طوسى، همان جا؛ معالم العلماء، همان جا؛ خلاصة الأقوال، همان جا؛ أمل الآمل، ج 2، ص 272؛ كشف الحجب، ص 215؛ الذريعة، ج 2، ص 490؛ ج 4، ص 394؛ ج 8، ص 10، 241.

[2]. أعيان الشيعة، ج 9، ص 199؛ المسترشد، مقدّمه محقّق، ص 14- 15

[3]. الذريعة، ج 16، ص 25.

[4]. الذريعة، ج، ص 490.