استفهام تحضيضي

استفهام تحضيضي

(پرسش به قصد تحريک شديد مخاطب بر انجام چيزى)

«تحضيض» در لغت به معناى طلب چيزى با اصرار تمام است که با ابزارهايى همچون «هلاّ، اَلاّ، لولا و لوما» مطرح مى‌شود.

در استفهام تحضيضى که از اقسام استفهام مجازى است گوينده، چيزى را با پافشارى از مخاطب مي‌خواهد؛ ولى خواسته خود را به صورت سؤال و استفهام مطرح مى‌کند تا شنونده را بر انجام آن کار برانگيزاند؛ مانند:

1.((أَلاَ تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَّكَثُواْ أَيْمَانَهُمْ...) ؛ )"چرا با گروهى كه سوگندهاى خود را شكستند نمى‌جنگيد (توبه// 13) .

2.((وَإِذْ نَادَى رَبُّكَ مُوسَى أَنِ ائْتِ الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ)قَوْمَ فِرْعَوْنَ أَلَا يَتَّقُونَ) ؛ و [ياد كن] هنگامى را كه پروردگارت موسى را ندا درداد كه به سوى قوم ستمكار برو؛ قوم فرعون آيا پروا ندارند (شعراء// 10 و 11) . در اين آيه. «الا يتقون» که استفهام است، به معناى «اتقوا» آمده است.

استفهام تحضيضى همچون استفهام عَرضى است؛ با اين فرق که طلب در استفهام عَرضى با رِفق و نرمى، و در استفهام تحضيضى با شدّت و درشتى است.