نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 634
ادات استفهام
ادات استفهام
(واژهاى براى پرسش)
«ادوات استفهام» مجموعه کلماتى هستند که براى پرسش به کار مىروند؛ مانند:
«همزه، أيّ، أين، ما، هل، أنّى، کيف، مَن و أيّان».
1. همزه (به معناى «آيا») :((أَكَانَ
لِلنَّاسِ عَجَبًا...) ؛ )آيا براى مردم شگفتآور است؟ (يونس// 2) .
2. أيّ (به معناى «کداميک»:(... أَيُّكُمْ زَادَتْهُ هَذِهِ إِيمَانًا...) ؛ اين [سوره] ايمان كدام
يك از شما را افزود؟ (توبه// 124) .
3. أين (براى پرسش از مکان) :(فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ) ؛ پس به كجا مىرويد (تکوير// 26) .
4. هل (به معناى «آيا»)((هَلْ
أَتَى عَلَى الْإِنسَانِ حِينٌ مِّنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُن شَيْئًا مَّذْكُورًا) ؛
)آيا زمانى طولانى بر انسان گذشت كه چيز قابل ذكرى نبود (دهر// 1) .
5. أَيَّانَ (براى پرسش از آينده) :(يَسْأَلُونَ أَيَّانَ يَوْمُ الدِّينِ) ؛ پرسند روز پاداش كى است
(ذاريات// 12) .
6. ما (به معناى «چه چيزي») :(وَمَا تِلْكَ بِيَمِينِكَ يَا مُوسَى) ؛ واى موسى در دست راست تو چيست
(طه// 17) .
7. أنّى (به معناى «کيف») :(... أَنَّىَ يُحْيِى هَذِهِ اللّهُ بَعْدَ مَوْتِهَا...) ؛ چگونه خداوند،
(اهل) اين (ويرانكده) را پس از مرگشان زنده مىكند؟ (بقره// 259) .
8. کيف (استفهام از حال چيزى است، نه ذات آن)((كَيْفَ تَكْفُرُونَ بِاللَّهِ...) ؛ )چگونه
خدا را منكريد (بقره// 28) .
9. مَن (براى پرسش از شخص) :(... وَمَن يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ...) ؛ و چه كسى جز خدا
گناهان را مىآمرزد (آل عمران// 135) .
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد2;صفحه 347
[2]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 267
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 634