نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 498
آيه نجوا
آيه نجوا
(آيه 12 مجادله، در باره درگوشى صحبت
کردن با پيامبر (ص) )
به آيه 12 سوره مجادله «آيه نجوا» يا «آيه مناجات» مىگويند:((يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نَاجَيْتُمُ
الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيْ نَجْوَاكُمْ صَدَقَةً ذَلِكَ خَيْرٌ لَّكُمْ
وَأَطْهَرُ فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ) ؛ )اى كسانى
كه ايمان آوردهايد هرگاه با پيامبر [خدا] گفتگوى محرمانه مىكنيد پيش از گفتگوى محرمانه
خود صدقهاى تقديم بداريد اين [كار] براى شما بهتر و پاكيزهتر است و اگر چيزى نيافتيد
بدانيد كه خدا آمرزنده مهربان است .
مفسّران در شأن نزول اين آيه گفتهاند که جمعى از ثروتمندان خدمت پيامبر
(ص) مىآمدند و با او نجوا مىکردند. اين کار مايه نگرانى فقرا و امتيازى براى ثروتمندان
بود. اينجا بود که آيه نازل شد و به آنان دستور داد پيش از نجوا با پيامبر (ص) صدقهاى
به مستمندان بپردازند. اغنيا نيز وقتى چنين ديدند، از نجوا خوددارى کردند.
غالب مفسران شيعه و سنى نوشتهاند اميرمؤمنان على (ع) تنها کسى بود که
به اين آيه عمل کرد، و اين فضيلتى بزرگ براى حضرت على (ع) است که داستان آن در بيشتر
کتابهاى تفسيرى و حديثى آمده است. با اين که حضرت على (ع) در زمره ثروتمندان اصحاب
پيامبر (ص) نبود و زندگى ساده و زاهدانهاى داشت، براى احترام به اين حکم الهى در مدت
کوتاه عمر اين آيه چند بار صدقه داد و مسائل ضرورى را از طريق نجوا با پيامبر (ص) در
ميان نهاد.
يکى از اهداف تشريع اين حکم، جلوگيرى از گفتوگوهاى غيرضرور با پيامبر
(ص) و رهبر جامعه بود که وقت ارزشمند او را با نجوا نگيرند. البته پس از تأمين اين
هدف، اين آيه با آيه پس از آن (آيه 13 همين سوره) نسخ شد.
[1]سبحاني ، جعفر ، 1308 -;الايمان والكفرفى
الكتاب والسنة;جلد1;صفحه 252
[2]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد23;صفحه
447
[3]جمعي از محققان;مجله رسالة القرآن(فصلنامه);جلد19;صفحه
189
[4]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;آموزش
علوم قرآن;جلد2;صفحه 362
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 498