نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4614
منشا تشابه
عوامل تشابه
(منشا تشابه)
(اسباب ايجادکننده متشابهات قرآنى)
يکى از مباحث مطرح درباره آيات محکم و
متشابه، عوامل تشابه در آيات قرآن است.
به طور کلى مىتوان عوامل تشابه را به
سه دسته تقسيم کرد:
1. عوامل لفظى تشابه؛
2. عامل معنوى تشابه؛
3. عوامل لفظى و معنوى تشابه.
عوامل لفظى تشابه عبارتند از:
1. غرابت لفظ؛ 2. اشتراک لفظ؛ 3. اختصار
کلام؛ 4. نظم و ترتيب کلام؛ 5. بسط و اطناب کلام.
«عامل معنوى تشابه» همان دقت معنا و بلندى تعبير است؛ بهگونهاى که اذهان
بشرى به آن راه ندارد؛ مانند: آيات صفات الهى، آيات اهوال قيامت، نعمتهاى بهشت و عذاب
جهنم.
«عوامل لفظى و معنوى تشابه» را مىتوان اين گونه برشمرد:
1. عامل کيفى تشابه؛ 2. عامل کمّى تشابه؛ 3. عامل زمانى تشابه؛ 4. عامل
مکانى تشابه؛ 5. عامل شرطى تشابه.
توضيح هر يک از واژههاى فوق در اين فرهنگنامه آمده است.
[1]زرقاني ، محمد عبد العظيم ، 1948- م.;مناهل
العرفان فى علوم القرآن;جلد2;صفحه 297
[2]راغب اصفهاني ، حسين بن محمد ، - 502ق;المفردات
فى غريب القرآن;صفحه 254
[3]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 11
[4]كمالي دزفولي ، علي ، 1292 -;شناخت قرآن;صفحه
221
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4614