نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4600
منابع تفسيري
منابع تفسير
(منابع تفسيري)
(منابع مورد استفاده براى تفسير آيات
قرآن)
منابع و مصادر تفسير که پس از آگاهى از
علوم مقدماتى تفسير محل رجوع است عبارتند از:
1. قرآن: نخستين منبع و مصدر تفسير است؛
زيرا: «القرآن يفسّر بعضه بعضاً»؛
2. احاديث پيامبر اکرم (ص) : البته پس از بررسى و اطمينان از صحّت آنها
و روايات معصومان (ع) که نزد شيعه همانند روايات پيامبر اکرم (ص) است؛
3. قول صحابي: البته در ميزان اعتبار آن اختلاف است؛ جماعتى از اهلسنّت،
قول صحابى را در تفسير به منزله روايات مرفوع از پيامبر (ص) مىدانند؛ اما در نزد شيعيان
قول صحابى فى نفسه حجّت نيست؛ مگر اين که از پيامبر (ص) سخنى را نقل کند؛ يعنى تفسير
صحابى اگر منقول باشد، به عنوان روايت به آن نگريسته مىشود؛
4. زبان و لغت عرب: زيرا قرآن به اين زبان نازل شده است؛
5. مقتضاى کلام و شرع: استفاده مفرط از رأى و اجتهاد بدون توجه به اقتضاى
کلام و شرع، به تفسير آسيب مىرساند. از نظر شيعه، اجتهاد در تفسير قرآن بايد بر اساس
روشهاى اتخاذ شده از ائمه (ع) باشد؛
6. اخبار اهل کتاب: از آنجا که قرآن مانند تورات، بسيارى از قضايا و تاريخ
انبيا و امتهاى پيشين را نقل کرده است و همچنين موارد مشابه و مشترکى بين قرآن و انجيل
هست، اخبار اهلکتاب که صحيح باشد مىتواند در تفسير قرآن استفاده شود.
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد2;صفحه (156-164)
[2]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد4;صفحه 207
[3]كمالي دزفولي ، علي ، 1292 -;قانون تفسير;صفحه
(392-443)
[4]ذهبي ، محمد حسين،-1977م.;التفسيروالمفسرون;جلد1;صفحه
(273-378)
[5]اسماعيلي قوچاني،علي اكبر،1323-;پژوهشى
درسيرتطورتفسيروروشهاى تفسيرى;صفحه 31
[6]جلاليان،حبيب الله;تاريخ تفسيرقرآن كريم;صفحه
176
[7]عميدزنجاني ، عباسعلي ، 1316 -1390.;مبانى
وروشهاى تفسيرقرآن;صفحه 74و51و38
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4600