نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4577
مقياس صحت قرائات
ضوابط قبول قرائات
(مقياس صحت قرائات)
(معيارهاى صحيح بودن قرائت)
ضوابط يا معيارهاى صحت قرائتها عبارتند
از:
1. صحت سند؛
2. انطباق و توافق با رسمالخط مصحف؛
3. تطبيق و عدم مخالفت با قواعد و ضوابط
زبان عرب.
تمام پيشوايان فن قرائت، به اين امور
(ارکان ثلاثه) تصريح کردهاند؛ اما با اينحال، برخى از مؤلفان غيرمتخصص در اين فن،
به جاى «صحت سند»، «تواتر سند» را شرط اعتبار صحت قرائت دانستهاند. شيخ ابوالقاسم
نويرى در اين باره گفته است: «عدم لزوم تواتر در صحت قرائت، نظر جديدى است که با اجماع
فقها و محدثان، مخالف است».
شهابالدين قسطلانى در جواب وى گفته است:
«اگر درباره قرائتى تواتر وجود داشته باشد، به دو رکن ديگر (توافق با رسمالخط
و قواعد زبان) نيازى نيست؛ زيرا اگر به تواتر ثابت شد که جملهاى از قرآن است - اعم
از آن که با رسمالخط مصحف موافق باشد يا مخالف- به طور قطع، قرآن به شمار مىآيد».
همچنين محمد سالم محيسن تواتر را به جاى
صحت سند، شرط قبول قرائت مىداند؛ در حالى که اين عقيده با نظر پيشوايان و محققان اين
فن مخالف است و بايد گفت کسانى که تواتر را شرط صحت قرائت شمردهاند، به اصول فن قرائت
وقوفى نداشته و توجه نکردهاند که قرار دادن اين شرط، بسيارى از قرائتهاى مقبول اعم
از قرائتهاى قرّاى سبعه يا غير آنان را از اعتبار ساقط مىکند؛ چنانکه قسطلانى به
اين موضوع تصريح کرده است.
[1]معرفت ، محمد هادي ، 1309 -1385.;التمهيد
فى علوم القرآن;جلد2;صفحه 113
[2]قسطلاني ، احمد بن محمد ، 851 - 923ق.;لطائف
الاشارات لفنون القراءات;جلد1;صفحه (69-70)
[3]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 331
[4]فضلي ، عبد الهادي،1934-م.;تاريخ قراءات
قرآن كريم;صفحه 71
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4577