نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4549
مفهوم غايت
مفهوم غايت
(يکى از اقسام مفهوم مخالف؛ دالّ بر اختلاف
حکم ماقبل و مابعد غايت)
«مفهوم غايت» از انواع مفهوم مخالف و به اين معنا است که هر گاه حکم، به
غايت و نهايتى مقيّد باشد، بر اين دلالت ميکند که حکمِ پس از آن غايت و نهايت، مخالف
حکمِ پيش از آن است؛ مانند:((فَإِن طَلَّقَهَا
فَلاَ تَحِلُّ لَهُ مِن بَعْدُ حَتَّىَ تَنكِحَ زَوْجًا غَيْرَهُ))(بقره// 230). منطوق آيه، حرمت نکاح زن سه طلاقه
پيش از ازدواج با ديگرى است، و مفهوم آن چنين است که پس از نکاح محلِّل و انحلال آن،
ازدواج شوهر اول با او حرام نيست. ذکر آن لازم است که اگر در منطوق، غايت، قيد موضوع
باشد نه حکم، مفهومِ غايت منتفى است.
نيز ر.ک: مفهوم مخالف.
[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد3;صفحه 107
[2]محمدي ، ابو الحسن;مبانى استنباط حقوق
اسلامى يااصول فقه;صفحه 75
[3]مظفر ، محمد رضا ، 1904 - 1964م.;اصول
الفقه;جلد1;صفحه 113
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 4549