نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 3747
قراء هفتگانه
قرّاي سبعه
(قراء هفتگانه)
(هفت تن از مشهورترين قاريان صاحب قرائت
مخصوص)
عدهاى از مسلمانان در اوايل قرن دوم
هجرى (دوره تابعان و پيروان آنان) در صدد ضبط قرائات قرآن برآمدند و آن را علمى جدا
و مستقل انگاشتند که مورد نياز مسلمانان بود؛ همانند علم حديث و تفسير. اين گروه در
فن قرائت و مسائلى درباره آن شهرت چشمگيرى داشتهاند و هفت تن از آنان به دليل کاردانى
و حسن شهرت «قرّاى سبعه» نام گرفتند و از ديگران ممتاز
و بازشناخته شدند که اسامى آنان به ترتيب ذيل است:
1. ابنعامر؛ ابو نعيم (ابو عمر، ابومحمد، ابوعبدالله، ابوموسي، ابوعثمان،
ابومغيث) عبدالله بن عامر يَحصُبى دمشقى (21-118ق) ، از بزرگان تابعين و قاضى دمشق
بود؛
2. ابنکثير؛ ابو معبد (ابوسعيد، ابوبکر، ابوالصلت) عبدالله بن کثير دارى
مکّى قرشى (45-120ق) ، از زمره تابعين بوده و از عبدالله بن زبير و ديگران استماع کرده
است؛
3. ابوعمرو؛ زَبّان (يحيي، عثمان، محبوب) بن علاء بن عمار بن عبدالله بصرى
مازنى (70-154ق) ؛
4. حمزة؛ ابوالحسن (ابوعماره) حمزة بن حبيب بن عُمارة بن اسماعيل زيّات
تميمى کوفى (80-156ق) ؛
5. عاصم؛ ابوبکر عاصم بن ابىالنَجود ابن بهدله کوفى مولى بنى خزيمه (م
127ق) ؛
6. کسائى؛ ابوالحسن على بن حمزة بن عبدالله بن بهمن بن فيروز (فزلر) اسدى
کوفى معروف به کسائى (م 179 يا 189ق) ، مکّى ميگويد: کسائى در ايام مأمون به اين عده
اضافه شد و قبل از آن، يعقوب حَضرَمى به عنوان نفر هفتم محسوب ميشد و ابن مجاهد در
حدود سال 300 هجرى اين جابجايى را انجام داد؛
7. نافع؛ ابوعبدالله (ابو رُوَيم، ابوالحسن، ابوعبدالرحمن) نافع بن عبدالرحمان
بن ابىنعيم مولى جعونة بن شعوب (شعيب) ليثى مدنى (م 169 يا 179ق) ، اصل او از اصفهان
است.
از ميان هفت نفر، فقط ابن عامر و ابوعمرو، عرب هستند.
در کتابهاى علوم قرآنى از قرّاى سبعه به «ائمه سبعه» و «قرّاى هفتگانه»
نيز تعبير مىشود.
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه (327-329)
[2]زرقاني ، محمد عبد العظيم ، 1948- م.;مناهل
العرفان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 453
[3]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 252
[4]ابو زرعه ، عبد الرحمان بن محمد ، -
410ق;حجة القراءات;صفحه 51
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 3747