نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 3520
عناوين و اسامي قرآن
اسامي و صفات قرآن
(عناوين و اسامي قرآن)
(نامها و اوصاف قرآن در قرآن و روايات)
قرآن مهمترين معجزه پيامبر (ص) و آخرين
کتاب آسمانى، نزد مسلمانان اهميت و احترام بىنظيرى دارد؛ از اين رو، براى اشاره به
اين کتاب الهى، از نامها، القاب و صفات متعددى استفاده شده است.
مفسر بزرگ قرن ششم، جمال الدين ابو الفتوح
رازي، در مقدمه تفسير خود 43 نام براى قرآن آورده است که بيشتر جنبه وصفى دارد. طبرسى
در مجمع البيان به نامهاي: قرآن، فرقان، کتاب
و ذکر اکتفا کرده است. بدر الدين زرکشى نقل ميکندکه حرالى کتابى در اين
زمينه نوشته و بيش از نود اسم يا وصف براى قرآن ياد آورشده است. از قاضى ابو المعالى
عزيزى بن عبدالملک نيز 55 نام و عنوان براى قرآن نقل کرده است که 43 نام آن با فهرست
ابو الفتوح رازى مشترک است. فيروزآبادى در بصائر ذوى التمييز ادعا ميکند که براى قرآن
صد اسم در قرآن کريم آمده و 94 اسم را ذکر ميکند.
آن عده از اسامى و صفات قرآن که از کتابهاى
مذکور به دست ميآيد به شرح ذيل است:
در اين فرهنگنامه براى بسيارى از اسماء
و صفات مذکور، به صورت مستقل، شرح مختصرى آمده است.
در تعيين اين مطلب که کداميک از اين
واژهها از حالت وصفى بيرون آمده و (به سبب کثرت استعمال) به صورت اسم عَلَم براى قرآن
در آمده است، نمىتوان اظهارنظر قطعى کرد؛ گرچه مىتوان اطمينان داشت برخى واژهها
حالت وصفى خود را حفظ کرده، اسم عَلَم براى قرآن نشدهاند؛ از اين رو، در اصطلاحنامه،
اصطلاح «اسامى و صفات قرآن» به همين صورت مرکب، براى تمام موارد اعم از اين که
اسم يا صفت قرآن باشد، به کار رفته است.
[1]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 -
817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه (88-96)
[2]حجتي ، محمد باقر ، 1311 -;پژوهشى درتاريخ
قرآن كريم;صفحه 23
[3]غزالي ، محمد بن محمد ، 450 - 505ق.;جواهر
القرآن;صفحه 48
[4]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه (273-276)
[5]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه (178-182)
[6]ابو الفتوح رازي ، حسين بن علي ، 470؟-554؟ق.;روض
الجنان وروح الجنان فى تفسيرالقرآن;جلد1;صفحه (-5مقدمه)
[7]طبرسي ، فضل بن حسن ، 468 - 548ق;مجمع
البيان فى تفسيرالقرآن;جلد1;صفحه (-14مقدمه)
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 3520