ظاهر

ظاهر

(لفظ داراى ظهور بيشتر در يکى از معانى محتمل)

الفاظ قرآن يا نص است يا ظاهر. «ظاهر» لفظى است که چند معناى احتمالى دارد؛ ولى در يکى از آن‌ها ظهور بيشتر و رحجان دارد؛ به عبارت ديگر، اگر لفظ، يک معناى مستقل داشته باشد و بيش از آن هم احتمال داده نشود «نص» است، و اگر چند احتمال داشته باشد که يکى از آن‌ها اظهر و داراى ترجيح باشد «ظاهر» خوانده مى‌شود؛ مانند:

1. لفظ «باغ» در((فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ))(بقره// 173) که بر جاهل و ظالم اطلاق مى‌شود؛ ولى در معناى ظالم، اظهر است.

2. لفظ «طهر» در((و لاتقربوهن حتى يطهرن))(بقره// 222) که بر انقطاع خون، وضو و غسل اطلاق مى‌شود؛ ولى اطلاق آن بر وضو و غسل ظاهرتر است.

به گفته فخر رازي، نص و ظاهر از محکمات کتاب خدا هستند، نه از متشابهات.

نيز ر.ک: نص.