نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2974
سوره صد و هشتم قرآن
سوره كوثر
(سوره صد و هشتم قرآن)
(يکصد و هشتمين سوره قرآن)
«کوثر» صيغه مبالغه از ماده «کثر» است و با ماده و هيئت بر کثرت دلالت
مىکند و منظور، نعمتهاى بىشمار خداوند به پيامبر (ص) است که مصداق کامل آن، وجود
مبارک حضرت فاطمه (س) است. اقامه نماز و قربانى در إزاى نعمتها دستور خداوند به پيامبر
(ص) در اين سوره است.
خداوند در اين سوره بسيار کوتاه که خود معجزهاي است، منتى بر رسول خدا
(ص) نهاده به اين كه به آن جناب كوثر داده، و اين بدان منظور است كه آن جناب را دلخوش
سازد و بفهماند كه آن كس كه به وى زخم زبان مىزند كه اولاد ذكور ندارد و اجاق كور
است، خودش اجاق كور است، و اين سوره كوتاهترين سوره قرآن است.
روايات در اين كه آيا اين سوره
در مكه نازل شده و يا در مدينه مختلف است، گفته شده: ظاهرش اين است كه در مكه نازل
شده؛ بعضى از مفسران به منظور جمع بين دو دسته روايات گفتهاند: ممكن است دونوبت نازل
شده باشد يكى در مكه و بار ديگر در مدينه.
در اينکه منظور از کوثر، نهرى در بهشت، حوضى در محشر، ذريه و فرزندان
زياد، عالمان امت، نبوت و قرآن، علم و حکمت يا… است، نظريههاى گوناگونى
وجود دارد. منظور هرکدام باشد، اين خير کثير را خداوند به پيامبر (ص) عطا کرده و نام
سوره از اين لفظ گرفته شده است.
ويژگيهاى سوره کوثر:
1. سه آيه، ده کلمه و 42 يا 43 حرف دارد.
2. در ترتيب نزول، پانزدهمين و در قرآن کريم يکصد و هشتمين سوره است.
3. پس از سوره عاديات و پيش از سوره تکاثر و (پيش از هجرت) در مکه نازل
شد و هيچ آيه مدنى ندارد. برخى گفتهاند اين سوره مدنى است.
4. از سورههاى مفصّل و از نوع قصار آن و کوتاهترين سوره قرآن است.
5. از سُوَر جمعىالنزول است.
6. نسخى در آن رخ نداده است.
نام ديگر اين سوره «إنّا أعطيناک» است.
[1]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;الميزان
في تفسير القرآن;جلد20;صفحه 37
[2]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 -
817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه 611
[3]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد27;صفحه
367
[4]هاشم زاده هريسي ، هاشم ، 1317 -;شناخت
سوره هاى قرآن;صفحه 611
[5]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه
591
[6]جمعي از محققان;علوم القرآن عندالمفسرين;جلد1;صفحه
315
[7]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 193
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2974