نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2875
سوره حضرت سليمان عليه السلام
سوره نمل
(سوره حضرت سليمان عليه السلام)
(بيست و هفتمين سوره قرآن)
خداوند در آيه 18 به عبور حضرت سليمان
از وادى مورچگان همراه با سپاه جن و انس و پرندگان - که مسخَّر فرمان او بودند - اشاره
و توجه مردم را به عظمت آفرينش در مورچه معطوف مىکند. به دليل ذکر داستان حضرت سليمان،
اين سوره به نام «سليمان» هم نقل شده است. علاوه بر «نمل»
و «سليمان»، «طس» نيز ناميده شده است.
علاوه بر اين سوره، سورههاى بقره، انعام، عنکبوت، نحل و فيل نيز در قرآن
به تناسب موضوعات آنها به اسم حيوانات نامگذارى شدهاند.
در اين سوره براى تدبر و عبرت از تاريخ، سرگذشت انبيا و موضعگيرى مشرکان
مکه و مشرکان سابق را در امتهاى گذشته و نيز فرجام کار مؤمنان و مخالفان را بيان ميکند.
به طورى كه از آيات صدر سوره و پنج آيه آخر آن بر مىآيد غرض اين سوره
اين است كه مردم را بشارت و انذار دهد و به همين منظور، مختصرى از داستانهاى موسى،
داود، سليمان، صالح و لوط (ع) را به عنوان شاهد ذكر نموده و در دنبال آن پارهاى از
اصول معارف مانند وحدانيت خداى تعالى در ربوبيت و مانند معاد را ذكر نموده است..
ويژگيهاى سوره نمل:
1. داراى 93 آيه به عدد کوفى، 94 آيه به عدد بصرى و شامى، 95 آيه به عدد
حجازى، 1149 يا 1166 کلمه و 4799 يا 4795 حرف است.
2. در ترتيب نزول، چهل و هشتمين و در مصحف شريف بيست و هفتمين سوره است.
3. پس از سوره شعراء و پيش از سوره قصص نازل شد.
4. سيزدهمين سورهاى است که با حروف مقطعه آغاز شده است.
5. از نظر کميت از سورههاى مثانى و شامل حدود نيم جزء قرآن است.
6. گفتهاند يک آيه منسوخ دارد.
7. اين سوره پيش از هجرت در مکه نازل شد.
8. در اين سوره((بسم الله الرحمن
الرحيم))علاوه بر ابتداى سوره، در آيه 30 نيز
تکرار شده است.
مطالب عمده سوره نمل:
1. بيان عظمت قرآن؛
2. خداشناسى و برخى از براهين آن؛
3. معاد، حشر، نشر، جزا و…؛
4. داستان حضرت سليمان (ع) و ماجراى سرزمين مورچگان و داستان ملکه سبأ
(بلقيس) ؛
5. داستان حضرت صالح (ع) و قوم ثمود؛
6. داستان حضرت لوط و قومش؛
7. داستان حضرت موسى (ع) و اژدها شدن عصا و….
[1]سخاوي ، علي بن محمد ، 558-643ق.;جمال
القراء و كمال الاقراء;جلد1;صفحه 451
[2]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;الميزان
في تفسير القرآن;جلد15;صفحه 339
[3]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 193
[4]جمعي از محققان;علوم القرآن عندالمفسرين;جلد1;صفحه
316
[5]هاشم زاده هريسي ، هاشم ، 1317 -;شناخت
سوره هاى قرآن;صفحه 274
[6]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد15;صفحه
389
[7]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 -
817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه 348
[8]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه
585
[9]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه (41-43)
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2875