نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2652
سوره 033
سوره احزاب
(سوره 033)
(سى و سومين سوره قرآن)
حزبها و قبايل مشرک عرب براى ريشهکن
کردن اسلام و مسلمانان، دست به دست داده و مدينه را محاصره کردند و جنگ خندق پيش آمد.
واکنش روانى و عکسالعمل مسلمانان به اين محاصره نظامى و نقش تخريبى ستونپنجم و سرانجام
جنگ، در خلال آيات 9 تا 27 سوره احزاب ذکر شده و بسى آموزنده است. همين واقعه، وجه
نامگذارى اين سوره به «احزاب» است.
اين سوره مشتمل است بر معارف، احكام، قصص، عبرتها، و مواعظى چند، و از
آن جمله مشتمل است بر داستان جنگ خندق، و اشارهاى هم به داستان يهوديان بنى قريظه
دارد، و سياق آيات آن شهادت مىدهد به اينكه از سورههايى است كه در مدينه نازل شده
است.
ويژگيهاى سوره احزاب:
1. اين سوره 73 آيه، 1280 يا 1307 کلمه و 5796 يا 5787 حرف دارد.
2. در ترتيب نزول، نودمين سوره و در ترتيب مصحف شريف سى و سومين سوره
قرآن است که پس از آلعمران و پيش از ممتحنه نازل شده است.
3. به اتفاق همه مفسران، پس از هجرت در مدينه نازل شد و از سور مدنى به
شمار مىآيد.
4. از نظر شمار آيات، از سورههاى مثانى است که مقدارى بيش از نيم جزء
از قرآن را تشکيل مىدهد.
5. گفتهاند در آن يک يا دو آيه منسوخ وجود دارد.
احکام فقهى سوره:
1. بيان طبقات ارث خويشاوندان؛
2. احکام خاص زنان پيامبر اکرم (ص) ؛
3. ازدواج با همسر فرزندخوانده، پس از طلاق؛
4. عدم عِدّه براى طلاق پيش از آميزش؛
5. بيان حکم زنانى که ازدواج با آنان مباح يا حرام است؛
6. حکم حجاب براى زنان.
محتواى عمده و مهم سوره احزاب:
1. بيان چند حکم فقهي، که در بالا اشاره شد؛
2. مباحثى از نبوت همچون ولايت پيامبر (ص) بر مؤمنان؛
3. جنود الهى مانند فرشتگان و عوامل غيبى و باد؛
4. شرح داستان احزاب؛
5. شرح اجمالى جنگ بنىقريظه؛
6. داستان ازدواج پيامبر (ص) با زينب دختر جحش؛
7. بيان امانت مهمى که زمين و آسمان تحمل حمل آن را نداشتند.
[1]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 43و41
[2]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 194
[3]حجتي ، محمد باقر ، 1311 -;پژوهشى درتاريخ
قرآن كريم;صفحه 144
[4]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه
585
[5]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد17;صفحه
183
[6]جمعي از محققان;علوم القرآن عندالمفسرين;جلد1;صفحه
317
[7]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 -
817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه 377
[8]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;الميزان
في تفسير القرآن;جلد16;صفحه 273
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2652