نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2485
سجع (قرآن)
سجع (قرآن)
سجع و موازنه در آرايش لفظي كلام بودن
مشتركاند، ولي اين دو نزد بلاغيان با هم يكي نيستند. نسبت اين دو عموم و خصوص مطلق
است. شارح معتزلي در فصلي پيرامون موازنه و سجع، تفاوت اين دو را چنين بيان ميكند؛
موازنه اعم از سجع است، زيرا سجع يك وزن بودن كلمات فواصل است، به شرط يكسان بودن حرف
آخر؛ مثل «قريب» و «غريب» و «نسيب» و مانند آن، اما در موازنه مثل «قريب» و «شديد»
و «جليل» و ديگر كلمات هم وزن، گرچه در حرف آخر مشترك نباشند. هر سجعي موازنه است.
ولي هر موازنهاي سجع نباشد.
فرق ديگر اين دو اين است كه موازنه در نثر و نظم هر دو وجود دارد، ولي
سجع خاص نثر است، گرچه به ندرت در شعر هم ميآيد.
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 2485