نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 195
آيه 002 مجادله
آيه ظهار
(آيه 002 مجادله)
(آيه 2 مجادله، در باره تشبيه زن خود
به يکى از محارم به قصد طلاق)
به آيه 2 سوره مجادله «آيه ظهار» مىگويند. گفتنى است که چهار آيه اول اين سوره درباره «ظهار»
سخن مىگويند و تنها آيه دوم به اين نام معروف شده است.
«ظهار» در لغت به معناى «پشت» و در اصطلاح عبارت خاصى است که با آن، زن
بر مرد حرام مىشود. ظهار يکى از سنتهاى جاهلى است که در آن مرد، همسر خود را به يکى
از محارم يا مادر خود تشبيه کرده، اين گونه انزجار خود را از وى ابراز مىدارد، و در
واقع صيغه ظهار به جاى نوعى طلاق کاربرد داشته است.
در زمان رسولخدا (ص) اوس بن صامت همسر خود را ظهار کرد و درپى شکايت همسرش
به رسولخدا (ص) چهار آيه اول سوره مجادله در بيان احکام ظهار نازل شد. در اين آيات،
به مسائل ذيل اشاره شده است: 1. نقض سنت جاهلي؛ 2. کفاره ظهار.
اگر مردى پس از ظهار، پشيمان شود و قصد آميزش با همسر خود را داشته باشد،
بايد پيش از آن کفاره بدهد؛ يعنى يک بنده آزاد کند يا شصت روز روزه بگيرد و يا شصت
فقير را اطعام کند.
همچنين برخورد قاطع اسلام با ظهار، بيانگر اين است که اسلام هرگز اجازه
نمىدهد مردان خودکامه با استفاده از رسوم و عادات ظالمانه، به حقوق زن تجاوز کنند؛
بلکه با اين گونه سنتهاى خرافى، مبارزه و آنها را ملغى اعلام مىکند.
[1]مكارم شيرازي ، ناصر ، 1305 -;تفسير نمونه;جلد23;صفحه
409
[2]منصور ، عبدالحميد يوسف;نيل الخيرات فى
القراءات العشرة;جلد19;صفحه 177
[3]حجتي ، محمد باقر ، 1311 -;اسباب النزول;صفحه
104
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 195