نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 1881
تمثيل مختلط
تمثيل مختلط
(تشبيه چيزى
به شيء مرکب از امور محسوس به حواس ظاهرى و باطنى)
يکى از تمثيلهاى
قرآن تمثيل مختلط، يعنى تمثيلى است که در آن، صورت مرکب از اشياى مُدرَک
به حواس ظاهر و باطن قرار دارد و در اين تمثيل، مُدرَکات حس ظاهر با مُدرکات وجدان
و شعور باطن در هم آميخته ميشوند و يک تابلو جامعى را در ذهن پديد ميآورند. اين نوع
را از بهترين انواع تمثيل شمردهاند؛ مانند:(اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ
بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِى الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ
الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَاهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَامًا)((حديد//20) . )
در اين آيه،
مراحل زندگى دنيا به پنج بخش: غفلت، سرگرمي، تجملپرستي، تفاخر و تکاثر تقسيم شده است
که به ترتيب مطابق دوره کودکي، نوجواني، جواني، ميانسالى و پيرى هستند.
اين مراحل را
به بارانى تشبيه ميکنند که از آسمان نازل ميشود و چنان زمين را زنده ميگرداند که
کشاورزان را به حيرت و شگفتى فروميبرد، سپس گياهان آن بهگونهاى خشک ميشود که آنها
را به رنگ زرد ميبينيد و پس از آن در هم شکسته و خُرد و به کاه تبديل ميشوند.