نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 165
آيات مكرّرةالنزول
آيات مكرّرةالنزول
(آيات دو بار نازل شده)
عدهاى از عالمان علوم قرآنى معتقدند
برخى از آيات قرآن کريم براى يادآورى و پند يا براى تعظيم و تذکر نعمتهاى خداوند يا
به خاطر رخداد يا سؤالى و يا برخى اسباب ديگر، دو بار نازل شدهاند؛ به اين گونه آيات
آيات مکرّرةالنزول مىگويند؛ مانند:
1. آيات پايانى سوره نحل؛
2. آيات نخستين سوره روم؛
3. آيه 85 سوره اسراء (آيه روح) ؛
4. آيه 114 سوره هود؛
5. آيه 113 سوره توبه.
در يک کاربرد ديگر، مراد از آيات مکرّرة
النزول، آياتى است که در چند موضع از قرآن تکرار شده چنان كه آيه:((فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ))در سوره الرحمان سى مرتبه تكرار شده، و دو آيه:((إِنَّ فِى ذَلِكَ لَآيَةً وَمَا كَانَ أَكْثَرُهُم
مُّؤْمِنِينَ)وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ
الرَّحِيمُ)(در سوره شعرا هشت بار تكرار يافته،
و يا آيه:)(وَيَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ
إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ)(که در شش سوره مختلف
(يونس: 48، انبياء: 38، نمل: 71 سبأ: 29، يس: 48، ملک: 25) واقع شده. و همچنين گاهى
جملهاى معين در جائى آيه كامل، و در جاى ديگر، به عنوان بخشى از يک آيه است چنان كه
جمله)(اللّهُ لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ
الْقَيُّومُ)(در اول سوره آل عمران آيه كامل،
و در سوره بقره جزء آية الكرسى است. )
نيز ر.ک: سُوَر مکرّرة النزول.
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه (29-32)
[2]طباطبايي ، محمد حسين ، 1281 - 1360;قرآن
دراسلام;صفحه 169
[3]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 130
[4]حجتي ، محمد باقر ، 1311 -;اسباب النزول;صفحه
(207-220)
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 165