نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 1193
امثال تاريخي قرآن
امثال قصصي قرآن
(امثال تاريخي قرآن)
(مَثَلهاى قرآنى متضمن حوادث تاريخى)
امثال قصصى (تاريخي) قرآن دربردارنده
حوادث تاريخىاند، ولى درصدد بيان تاريخ نيستند؛ بلکه در مقام عبرت، وعظ و هدايت بشر
بهکار مىروند و حکمت ساير امثال قرآن در آنها جارى است. لازم نيست مَثَلهاى تاريخى
يک قصه واقعى و حقيقى باشد؛ بلکه مىتواند حاوى يک واقعه فرضى و تمثيلى نيز باشد.
زمخشرى در تفسير:((وَضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً...))(نحل// 112) مىگويد: ممکن است قريهاى فرضى با
اين صفت يا يک قريه از قريههاى قديم باشد که حال و ويژگىهاى آن در واقع چنين بوده
است.
قرآن کريم به مَثَل بودن بسيارى از قصههاى
تاريخى و قديم قرآن صراحت دارد؛ مانند: آيات 175 - 176 اعراف، 112 - 113 نحل، 32 -
33 کهف و 13 - 29 يس.
اما به نظر برخى از دانشمندان، تشبيهات
به کار رفته در اَمثال قصصى يا تاريخى قرآن، بر پايه وقايع تاريخى و قصص واقعى است؛
از اينرو، نوعى مستقل از مثلهاى ظاهرى است.
امثال تاريخى قرآن افزون بر اختصار، به
دور از خرافات و اسطوره است.