نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 1145
الفاظ قرآن
كلمات قرآن
(الفاظ قرآن)
(الفاظ بهکار رفته در قرآن)
واژه «کلمات قرآن» اصطلاحى
عام در علوم قرآنى است با زيرمجموعهاى گسترده که به لحاظهاى مختلف طبقهبندى و تنظيم
شدهاند. وجه مشترک واژههاى زيرمجموعه اين اصطلاح، دلالت آنها بر ويژگىهاى کلماتى
است که در قرآن کريم بهکار رفتهاند؛ براى نمونه، گاهى کلمات قرآن به لحاظ بلندى و
کوتاهى مورد دقت قرار گرفتهاند و گاهى به لحاظ اشتقاق و عدم اشتقاق؛ گاهى به لحاظ
اِفراد و تثنيه و جمع، و گاهى تأنيث و تذکير؛ گاهى به اعتبار تشابه و عدم تشابه حروف،
و گاهى به اعتبار تشديد و تخفيف حروف؛ زمانى به ملاک تعريف و تنکير، و زمانى به ملاک
کيفيت دلالت؛ زمانى به لحاظ لهجه و لغات قبايل، و زمانى به لحاظ معناى مستعملٌفيه.
به اين ترتيب، اصطلاحات فراوانى ذيل واژه «کلمات قرآن» قابل دستيابى است.
و اما در مورد تعداد کلمات قرآنکريم اقوال مختلفى ذکر شده است. و با توجه
به محدود و مشخص بودن کلمات قرآنکريم، زرکشى و سيوطى علت اين اختلاف را «حقيقت و مجاز»
و «لفظ و رسم» کلمه مىدانند. احتمالات ديگرى از جمله عدم دقت کافى در شمارش و در دسترس
نبودن ابزارهاى لازم براى شمارش را نيز در اينجا بايد مدّ نظر داشت.
محقق کتاب فرهنگ آمارى کلمات قرآنکريم، قرآن را داراى 77807 کلمه مىداند.
[1]زركشي ، محمد بن بهادر ، 745 - 794ق;البرهان
فى علوم القرآن(باحاشيه);جلد1;صفحه 252و249
[2]كردي ، محمد طاهر ، 1321-1400ق.;تاريخ
القرآن وغرائب رسمه وحكمه;صفحه 169
[3]اشيقر،محمدعلي;لمحات من تاريخ القرآن;صفحه
334
[4]فيروز آبادي ، محمد بن يعقوب ، 729 -
817ق;بصائرذوى التمييزفى لطائف الكتاب العزيز;جلد1;صفحه 559
[5]راميار ، محمود ، 1301 - 1363;تاريخ قرآن;صفحه
573
[6]سيوطي ، عبد الرحمان بن ابي بكر ،
849 - 911ق.;الاتقان فى علوم القرآن;جلد1;صفحه 242
نام کتاب : فرهنگ نامه علوم قرآن نویسنده : دفتر تبلیغات اسلامی جلد : 1 صفحه : 1145