نام کتاب : احمد موعود انجيل نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 33
فلسفى كو منكر «حنانه» است *** از حواس انبيا بيگانه است[1]
جمله ذرات عالم در نهان *** با تو مى گويند روزان و شبان:
ما سميعيم و بصيريم و خوشيم *** با شما نامحرمان ما خامشيم
چون شما سوى جمادى مى رويد *** محرم جان جمادات كى شويد
فاش تسبيح جمادات آيدت *** وسوسه تأويل ها بربايدت
چون ندارد جان تو قنديل ها *** بهر بينش كرده اى تأويل ها[2]
اكنون كه سخن به اين جا منتهى گرديد، لازم است اين حقيقت قرآنى را از تدبر در آياتى كه درباره علم و شعور تمام موجودات وارد شده است به دست آوريم; زيرا اگر قرآن همه موجودات جهان را تسبيح گو و ثناخوان معرفى مى كند، از طرفى ديگر تمام ذرات جهان را، داراى ادراك و آگاه و صاحب گوش و هوش مى داند. هرگاه آيات اين دو بخش را كنار هم قرار دهيم، قطعاً نظريه صدرالمتألهين به روشن ترين وجه ثابت خواهد شد. اينك آياتى كه بر وجود شعور و درك در سراسر جهان از اتم گرفته تا كهكشان گواهى مى دهد.
وجود شعود در تمام موجودات جهان
اين نظريه را مى توان از دو راه ثابت كرد:
1. آياتى كه بر وجود شعور در تمام موجودات جهان اعم از جاندار و غيره گواهى مى دهند.