سپاسگزارى و جهان امروز

مقصود از جمله(أَنِ اشْكُرْ لِلّهِ)تفسير و توضيح «حكمت» نيست، بلكه منظور نتيجه گيرى است، يعنى از آن جا كه به لقمان، حكمت عطا كرديم، از اين جهت در برابر اين نعمت بزرگ به او دستور داديم كه شكر خدا را به جا آورد.

شكر در لغت عرب به معناى اظهار نعمت و نشر و پخش آن در برابر كفر كه فراموش كردن و پنهان نمودن آن است. به طور مسلّم اظهار نعمت درجاتى دارد. دانشمندان مى گويند كه سپاسگزارى سه درجه دارد:

1. شناسايى نعمت دهنده است. امام صادق(عليه السلام) مى فرمايد:

«و أدْنَى الشُّكْرِ رُؤْيَةُ النِّعْمَةِ مِنَ اللّهِ;[1]

كمترين مراتب سپاسگزارى، اين است كه انسان بداند نعمتى كه در اختيار دارد از جانب خداوند است.»

و اين همان سپاسگزارى قلبى است كه نخستين درجه «شكر» شمرده مى شود.[2]

2. سپاسگزارى و شكر و تقدير به وسيله زبان است كه اين قسمت در تشويق نعمت دهنده تأثير به سزايى دارد; البته اين اثر در صورتى است كه نعمت دهنده بشر باشد نه خدا، زيرا تشويق خدا كه معناى آن تأثر از گفتار بندگان باشد و مدح و ثناى بنده در او اثر بگذارد، و او را تشويق كند كه انعام