خود را با اين جمله بيان كرده است: (رَبَّنَا لِيُقِيمُوا الصَّلَوةَ).[1]

اين آيه نشان مى دهد كه نماز در دوران ابراهيم، جزء وظايف بوده و هدف از ساختن كعبه همين بوده است. قرآن درباره حضرت عيسى مى فرمايد: عيسى در گهواره، لب به سخن گشود و يادآور شد كه چند چيز از طرف پروردگار جهان به من سفارش شده است، از آن جمله، يكى نماز است، چنان كه مى فرمايد:(وَأَوصانى بِالصَّلوةِ والزَّكوةِ).[2]

قرآن حضرت اسماعيل را چنين معرفى كرده است:

(وَكانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلوةِ وَالزَّكوةِ);[3]

«اسماعيل به فرزندان خود نماز و زكات را توصيه مى نمود».

البته نمى توان ادعا كرد، نمازى كه اكنون ميان مسلمانان داير است، از هر نظر مانند همان نمازى است كه در دوره ابراهيم و يا حضرت اسماعيل و حضرت عيسى رايج بوده است; به طور مسلم از نظر كم و كيف با هم فرق دارند، ولى اين آيه ها مى رسانند كه نماز كهن ترين نيايش است كه پيامبران، بشر را متوجه آن ساخته اند، اگر چه به مرور زمان و تكميل شرايع، اجرا و شرايط آن كامل تر شده است.

اسرار نماز

اسرار و رموز نماز، يكى و دو تا نيست كه بتوان در اين صفحات منعكس نمود، بلكه معجونى است كه اسرار اجتماعى و سياسى و اخلاقى و