درباره تقدير عمومى خداوند، آيه زير گويا است.

((وَ الَّذِى قَدَّرَ فَهَدى))(سوره اعلى/3).

«خدايى كه هر چيزى را اندازه گيرى فرموده، آنگاه آن را هدايت و رهبرى كرده است».

آيات قرآنى، حاكى از آن است كه: آنچه در زمين رخ ميدهد يا متوجه انسان ميگردد، همگى قبلاً در كتابى نوشته شده است.

((ما اَصابَ مِنْ مُصِيبَة فِى الاَْرْضِ وَ لا فِى اَنْفُسِكُمْ اِلاَّ فِى كِتاب مِنْ قَبْلِ اَنْ نَبْرأَها اِنَّ ذلِكَ عَلىَ اللّهِ يَسِيرٌ))(سوره حديد/22).

«هيچ مصيبتى در جهان رخ نميدهد و يا به شما، روى نمى آورد، مگر آنكه پيش از آنكه آن را بيافرينيم، در كتابى ضبط شده است. اين كار بر خدا آسان است».

بنابر اين، نه علم پيشين خدا را ميتوان انكار كرد، و نه تقدير و قضاى الهى را نسبت به تمام رخدادها كه يكى از آنها، كارهاى انسان است. چيزى كه در اينجا مطرح است، اين است كه: چگونه بايد اعتقاد به علم پيشين و تقدير الهى را تفسير كرد كه با مسأله صحت تكليف سازگار باشد؟ زيرا اگر دو مسأله گذشته، از مسائل مسلّم الهى و اسلامى است، مسأله تكليف و اينكه خدا از افراد، خير و نيكى را خواسته و آنان را از زشتى و بدى باز داشته، نيز از مسائل مسلّم الهى و اسلامى است.

اگر علم پيشين و قضاء و قدر، انسان را به صورت يك موجود دست بسته و بسان پركاه به روى امواج خروشان دريا، در مى آورد، در اين صورت تكليف الهى بى ملاك; و پاداش و كيفر بى جهت خواهد بود.

اين تنها خرد نيست كه در مسأله، داورى ميكند، داورى قرآن نيز در اين