زيرا كار مسلمانان در آن روز، بالاتر از كار امروز مسلمانان نيست. اگر امروز، مسلمانان در كشورى براى خود پيشوايى تعيين كردند، حد اكثر اين است كه به وظيفه خود عمل كردهاند، ولى آيا نسلهاى آينده بايد به امامت چنين فردى معتقد شوند و اگر آن را رد كردند يا بر خلاف آن معتقد شدند، بدعت گذار خواهند بود؟

اگر بنا باشد در اين مورد از يك مثال بسيار نارسا بهره بگيريم، بايد بگوييم، نصب امام پس از رسول گرامى (صلى الله عليه وآله وسلم)بسان نصب ولىّ، بر صغار ميت است، با اين تفاوت كه دائره اولى گسترده و دائره دومى كوچكتر است، ولى هيچ كس از فقهاء نگفته است كه بايد بر وصايت وصى صغير، عقيده مند بود.

بنابر اين، شيعه كه به طور مطلق، به خلافت خلفاء، معترض است و آن را غير قانونى ميداند، تنها در يك مسأله فقهى، آن هم با ارائه دليل، به مخالفت بر ميخيزد. پس چرا بايد تا اين حد مورد بى مهرى قرار گيرد و به خاطر ترس از جان و مال خود، از اظهار نظر محروم گردد؟ در حاليكه بسيارى از اصول عقيدتى، ميان فرق اسلامى، مورد اختلاف است، ولى هرگز اين نوع بيمهرى كه درباره شيعه، به خاطر اعتراض به خلافت خلفاء اعمال ميشود، درباره گروههاى ديگر ابراز نمى شود.

ج ـ آغاز پيدايش اين عقيده

اكنون بايد ديد با اينكه مسأله خلافت خلفاء، از نظر اهل سنت، يك مسأله فقهى است، از چه زمانى در جدول عقائد اهل سنت قرار گرفته و از اهميت خاصى بر خوردار شده است؟

در دوران خلافت ابى بكر و عمر و عثمان، سخنى از لزوم اعتقاد به خلافت آنان در ميان نبود و هرگز در انديشه مهاجر و انصار، اين مسأله خطور نميكرد كه بايد به خلافت اين و آن عقيدهمند بود و اگر معتقد نباشند، از صفوف گروه با ايمان