عامل ششم:

اجتهاد

در برابر نص

يكى از نشانههاى ايمان، اين است كه انسان آنچه را كه از جانب خدا، به عنوان برنامه عملى وارد شده است، از صميم دل پذيرا باشد، آنگاه بر طبق آن عمل كند. بگونهايكه عمل به صورت ظاهر، بدون پذيرش باطنى، كافى نيست.

((فَلا وَ رَبِّكَ لايُؤْمِنُونَ حَتّى يُحَكِّمُوكَ فِى ما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لايَجِدُوا فِى اَنْفُسِهِمْ حَرَجَاً مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْلِيماً))(سوره نساء/65).

«نه، به خدا سوگند، هرگز مؤمن نخواهند بود، مگر اين كه تو را در اختلافات خود، داور قرار دند. و از داوريهاى تو، احساس حرج و ناراحتى نكنند و آن را از صميم دل پذيرا باشند».

آيه شريفه، گواه روشنى است بر اين كه فرد در صورتى در جرگه مؤمنان واقعى قرار ميگيرد كه در او يك حالت درونى، به نام تسليم نسبت به آنچه كه پيامبر ميفرمايد، پديد آيد. پس هر نوع عمل، منهاى تسليم قلبى، در تحقق پديده كافى نيست. اگر كسى با اين آيه بر «لزوم موافقت قلبى»، گذشته از عمل، استدلال