«بر سر قبر هيچ يك از منافقان، در هيچ زمانى توقف نكن».

و مفهوم آيه اين است كه توقف بر قبر مؤمنان جايز و بلكه شايسته است، خواه براى دفن و خواه براى غير آن. بنابر اين، هر مسلمانِ باايمانى مى تواند از اين فيض بهره مند باشد كه پيامبر(صلى الله عليه وآله) در كنار قبر او توقف و براى او دعا كند، به جز منافقان كه از اين فيض بى بهره اند.

حفظ آثار صالحان در سايه زيارت قبور

آثار سازنده زيارت قبور، به ويژه زيارت قبور عالمان و شهيدان و اولياى الهى و پيامبر گرامى(صلى الله عليه وآله) در گرو حفظ قبور آنان است. زيارت، سبب بازسازى اين قبور و صيانت آنهاست و اگر امت اسلامى پيوند خود را با اين مراقد متبرّكه قطع كند; طبعاً با گذشت زمان، اين مراكز به دست فراموشى سپرده مى شوند و اثرى از آنها باقى نمى ماند و در نتيجه دو خسارت بزرگ متوجه امت اسلامى مى شود:

1. آثار سازنده اى كه در زيارت اين مراكز بوده، از دست مى رود.

2. مسايل صدر اسلام و سيره و تاريخ اولياى دين به تدريج فراموش مى شود و نسل هاى آينده با ديده شك و ترديد به اصل حادثه مى نگرند; زيرا زيارت قبور آنها مايه تجديد خاطره ها بود و در صورت تحريم اين اعمال، با گذشت زمان به دست فراموشى سپرده شده و نوشته ها نيز جايگزين مشاهده ها نمى شود و كم كم ديگر مسايل مربوط به اسلام نيز به همين سرنوشت دچار مى شود و شك و ترديد نسبت به خود آيين پيامبر خاتم و شخص شخيص او و برنامه هاى او راه پيدا كرده و با گذشت زمان كم رنگ مى شود; هم چنان كه جريان درباره حضرت مسيح(عليه السلام) از اين قرار است.

از خود مسيح و ياران او و كتاب او اثر ملموسى بر جاى نمانده و نسل حاضر كه با محسوسات سر و كار دارد، نسبت به اصل وجود مسيح و آيين او با ديده ترديد مى نگرد و چه بسا احتمال مى دهد كه اين آيين ساخته و پرداخته مورخان و داستان سرايان باشد. چنان كه سرگذشت ليلى و مجنون و شيرين و فرهاد به همين سرنوشت مبتلا شده است.

به خاطر اين آرمان است كه قرآن مجيد دستور مى دهد خانه هايى كه در آن جا صبح گاهان و عصرگاهان، تسبيح خدا گفته مى شود مورد احترام و بزرگداشت قرار گيرد:

((فى بيوت أذِنَ اللهُ أنْ تُرْفَعَ و يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فيها بِالغُدُوِّ و الآصالِ * رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ و لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللهِ و إقامِ الصلاةِ و ايتاءِ الزَّكوةِ يَخافونَ يَوْماً تَتَقَلَّبُ فِيهِ القُلُوبُ وَ الأبْصارُ))[1]

«اين چراغ پرفروغ در خانه هايى قرار داد كه خداوند اذن داده است كه گرامى داشته شود. خانه هايى كه نام خدا در آنها برده مى شود و صبح و شام در آنها او را تسبيح مى گويند. مردانى كه خريد و فروش و بازرگانى، آنان را از ياد خدا و برپاداشتن نماز و اداى زكات، غافل نمى كند. آنها از روزى مى ترسند كه در آن دل ها و چشم ها زير و زبر مى شوند».

بنابراين، مقصود از «بيوت»، مساجد نيستند; زيرا مساجد غير از بيوت است و در قرآن هم بيت الله الحرام غير از