از باب نمونه: نكاح و يا طلاق نزد عقلا معناى خاصى دارد، و شارع نيز همان معنى را موضوع حكم خود قرار داده، اما قيود و شروطى را در آن لحاظ كرده كه عقلا آن را در عرفهاى خود ملاحظه نمى‌كنند. در اين صورت نكاح و يا طلاق فاقد اين شرائط هر چند در نظر عرف و لغت نكاح و طلاق هست، اما از نظر شارع نكاح و طلاق به حساب نمى‌آيد و موضوع حكم شرعى نيست.

اما هر جا شارع در موضوعى از موضوعات تصرفى نكرد و آن را به حال خود باقى گذاشت آن موضوع با همان وسعتى كه در لغت و عرف دارد موضوع حكم شرعى خواهد بود. مثلًا يكى از قيود موضوع حكم وجوب نماز ظهر زوال خورشيد است، و چون شارع در معنى زوال تصرفى نكرده به همان معنى لغوى خود باقى خواهد ماند.

شعائر- همانطور كه مفصلا بيان شد- معنى لغوى خاصى دارد، و همين شعائر موضوع احكامى در شرع قرار گرفته است، طبيعى است كه اين موضوع با همان معناى لغوى و همان وسعتى كه در عرف براى آن هست موضوع اين احكام قرار خواهد گرفت. زيرا شارع وضع جديدى براى شعائر نكرده و معناى خاصى براى آن در نظر نگرفته وآن را به همان معناى لغوى خود باقى گذاشته است.

از اين رو هرگاه متشرعه علامتى جديد براى يكى از معالم دينى، و از همه مهم تر براى عزاى سيد مظلومان عالم قرار بدهند، به طورى كه آن علامت و رمز و نماد و شعار دين محسوب شود، ونزد عرف ميان آن علامت با آن معناى دينى ارتباط برقرار شود، چنين چيزى از حيث‌