غفلت نورزند.

امير مؤمنان 7 خطاب به فرزندش اهميّت دوران كودكى و ضرورت تربيت كودك در اين دوران را گوشزد كرده، مى‌فرمايد:

«وَ إِنَّما قَلْبُ الْحَدثِ كَالْارْضِ الْخالِيَةِ، ما الْقِىَ فيها مِنْ شَيْى‌ءٍ قَبِلَتْهُ، فَبادَرْتُكَ بِالْادَبِ قَبْلَ انْ يَقْسُوِ قَلْبُكَ، وَ يَشْتَغِلَ لُبُّكَ»[1]

دل نوجوان همچون زمين خالى است (كه در آن تخم نپاشيده باشند)؛ هر تخم كه در آن افشانده شود، مى‌پذيرد. پيش از آنكه دلت سخت و ذهنت به ديگر مطالب مشغول شود، پرورشت را آغاز كردم.

و همين نتيجه تعليم و تربيت بموقع و حساب شده آن حضرت بود كه تمام استعدادهاى نهانى فرزندان بزرگوارش را در طفوليت به فعليت رساند و آنان رابه عاليترين مدارج انسانيّت رسانيد و همه را با شهامت، آزادگى، عزّت نفس و شرافت بارآورد و اين همه، نتيجه پرورشهاى اصيل و پرمايه خانواده است؛ چنان كه خانواده‌اى كه شايسته و پاكدامن نباشد و محيط آن آلوده به گناه باشد، زمينه خوبى براى تربيت و پرورش فرزندان در آن خانه وجود ندارد و كودكان چنين خانواده‌هايى از ارزشهاى اخلاقى و صفات انسانى بهره چندانى نخواهند داشت و به انحرافات و بزهكاريها تن خواهند داد.

اينك با روشن شدن نقش خانواده در تربيت كودك به تبيين عوامل رشد كودك مى‌پردازيم.

عوامل تربيت صحيح كودك‌

رشد صحيح كودك مرهون عوامل متعدّدى نظير محبت، احترام و رعايت عدالت بين كودكان است كه در طى اين درس و دو درس آينده به آنها مى‌پردازيم:

[1] - نهج البلاغه، نامه 31، ص 912