نفاق مانع نزول حكمت بر قلب آدمى مى‌گردد. حكمت از نعمت‌هاى ويژه الهى است كه خداوند آن را «خير كثير» خوانده است (بقره/ 269).

امام على (ع) مى‌فرمايد: «حكمت بر قلب منافق نمى‌نشيند مگر آنكه زود بر مى‌خيزد.» همچنين مى‌فرمايد: «حكمت، در جست و جوى جايگاه خويش، در سينه منافق بالا و پايين مى‌رود تا سرانجام، بر زبان او بنشيند و بيرون رود و مؤمن آن را بشنود و بربايد كه به حكمت سزاوارتر است.» (امالى‌، طوسى/ 625)

3. بى‌آبرويى در قيامت:

در قيامت چهره‌هاى منافق آشكار مى‌گردد و آبروى او را مى‌ريزد.

منافقِ چند چهره در آن روزِ «آشكارى نهان‌ها» با زبان‌هاى شعله‌ور به زبانه‌هاى آتش به صحنه محشر در مى‌آيد و آن گاه ندا سر مى‌دهند: «اين همان است كه در دنيا دو روى و دو زبان داشته است.» (غرر الحكم‌، 2/ 304) امام على (ع) به پيروان خويش هشدار مى‌دهد و مى‌فرمايد: «از نفاق بر حذر باشيد كه هر كس دو روى دارد، پيش خدا آبرو ندارد.» (همان، 5/ 235)

4. بى‌اعتمادى مردمان:

از آسيب‌هاى اجتماعى نفاق آن است كه مردم به هر كس دو زبان و دو روى دارد، اعتماد نمى‌كنند و به او دل نمى‌سپارند: «آن كه نفاقش بيش‌تر است، وفاقش معلوم نگردد.» (همان)

5. زشت خويى:

نفاق خُلق و خوى آدمى را زشت مى‌كند و فضيلت‌هاى اخلاقى او را از ميان مى‌برد. امام على (ع) مى‌فرمايد: «نفاق، زشت‌ترين خصلت اخلاقى است.» (ميزان الحكمة، 4/ 3338)

ب. نشانه‌هاى نفاق:

در روايتى از امام صادق (ع) آمده است كه نفاق چهار نشانه دارد: سنگ دلى، چشم خشكى، پاى فشارى بر گناه و آزمندى در دنيا (همان، 3339). نيز همان امام (ع) مى‌فرمايد:

«سه چيز نشانه منافق است: زبان و درونش با هم مخالف‌اند و قلب و عملش همراه نيستند و ظاهر و باطنش دگرگون‌اند.» (همان، 3340) و پيامبر اسلام 6 سه نشانه براى نفاق بر مى‌شمارد: دروغ در سخن گفتن، وعده را شكستن و در امانت خيانت ورزيدن (همان، 3339). همچنين در جايى ديگر چند نشانه ديگر را نيز بر مى‌شمارد: لعنت فرستادن به جاى سلام گفتن، پرخورى و شكم‌بارگى، غنائم را ربودن، از مساجد گريختن، نماز را به تأخير انداختن، خويشتن را از ديگران‌