ج‌

جامعيّت اسلام‌

نظريّه مشهور شيعه بر آن است كه آموزه‌هاى اسلامى به همه ابعاد زندگى فردى و اجتماعى انسان در هر زمانى نظر دارند و نيازمندى‌هاى او را پاسخ مى‌گويند و با گذشت زمان محتاج آن نيستند كه چيزى بر آنها افزوده شود (مجموعه آثار، 3/ 190). تعاليم اسلام مجموعه‌اى است كامل از اعتقادات، اخلاقيّات و احكام كه به گونه منسجم و به هم پيوسته به وسيله امين وحى در اختيار انسان قرار گرفته است (آل عمران/ 7). اين نظريّه را نقل و عقل تأييد مى‌كنند (مائده/ 3؛ پلوراليسم دينى‌، 25- 9). آيين اسلام از يك سو با وضع قوانين اجتماعى، راه سعادت جامعه انسانى را باز نموده است و از سوى ديگر، با پاى‌فشارى بر فضائل اخلاقى، در پى كمال افراد انسانى است. بدين سان، مراد از جامعيّت دين اسلام، توجّه آن به همه زوايا مادّى و معنوى زندگى انسان و بر آوردن نيازهاى او است. هر آنچه انسان براى راه يافتن به سعادت دنيوى و اخروى نياز دارد، در دين اسلام آمده است (عقائد الشّيعة الإماميّه‌، 563). نظريّه جامع‌انگارى دين اسلام بر آن است كه اين جامعيّت برخاسته از دو مؤلفه است: اوّل، جامعيّت منابع آموزه‌هاى اسلامى كه عبارت از قرآن و روايات بزرگان معصوم (ع) است؛ دوم، جامعيّت آموزه‌هاى دين اسلام.

دلايل جامعيّت دين اسلام:

الف. قرآن كريم:

قرآن تصريح مى‌كند كه اين كتاب آسمانى به همه نيازهاى انسان پاسخ مى‌دهد (نمل/ 85) و تعاليم اديان پيشين را تصديق مى‌كند و مردمى را كه ايمان مى‌آورند، راه مى‌نمايد (يوسف/ 111). قرآن، دين اسلام را جهانى مى‌خواند (انبياء/ 107) و اين گواه است بر جامعيّت آن؛ زيرا دينى جهانى است كه توان پاسخگويى به همه مردم جهان را داشته است و اين امر تنها با جامعيّت ميسر