سياست معاويه، از طرفى با فريبكارى و ظاهرسازى و عوام فريبى همراه بود و از طرف ديگر بر پايه ترور، ايجاد وحشت و تبعيد استوار شده بود (ر. ك. معاويه و تاريخ؛ كشف الهاويه). بر اين اساس، قيام عليه معاويه، بسيار دشوار مى‌نمود تا جايى كه هم امام حسن (ع) و هم امام حسين (ع) قيام را در زمان معاويه به مصلحت ندانستند.

***

امام سجّاد (ع): چهارمين امام معصوم (ع)

نام مباركش على و فرزند امام سوم حضرت حسين بن على و ششمين تن از چهارده معصوم (ع) است. به سال 38 ه.

در مدينه به دنيا آمد. گفته‌اند كه مادر گرامى‌اش شهربانو، دختر يزدگرد سوم- پادشاه ايران- است. پنجاه و هفت سال در دنيا زيست: دو سال در روزگار امامت جدّش حضرت علىّ بن ابى طالب (ع)، ده سال در عهد امامت عمويش حضرت حسن بن على (ع) و يازده سال در زمان امامت پدر والامقامش حضرت حسين بن على (ع) و خود، سى و چهار سال امامت مسلمانان را بر عهده داشت (مصنفات شيخ مفيد، 11/ جزء دوم/ 137). از القاب شريف او است: زين‌العابدين و سجّاد. كنيه مباركش ابوالحسن ثانى و ابومحمّد است.

فضائل و مناقب:

همانند ديگر بزرگان معصوم (ع) خُلق و خويى بس الهى و انسانى داشت و دوست و دشمن وى را ستوده‌اند. از آشكارترين ويژگى‌هاى اخلاقى امام سجّاد (ع)، عبادت و طاعت فراوان او است و بدين روى، پيامبر اسلام 6 او را زينت عابدان بهشت (زين‌العابدين) خوانده است (بحارالانوار، 46/ 3). پيوسته به نماز و مناجات و دعا و زارى در پيشگاه خدا بود. چنان در عبادت مى‌گريست كه او را «الْبَكّاء» گفته‌اند و از كثرت سجده، لقب «سيّدالسّاجدين» بدو داده‌اند. پيشانى مباركش بر اثر سجده‌هاى طولانى پينه داشت و بدين روى، آن امام همام (ع) را «ذو الْثَّفَنات» خوانده‌اند به معناى كسى كه پيشانى‌اش پينه گرفته است (علل الشّرائع‌، 232). علّامه محسن امين يازده فضيلت براى امام سجّاد (ع) برشمرده و بدين قرار توضيح داده است:

1. علم:

امام سجّاد (ع) سرآمد دانشمندان عصر خويش بود. بسيارى از منابع علمى‌