نام کتاب : سياست خارجى ايران قبل وبعد از انقلاب نویسنده : پور قلی، محسن جلد : 1 صفحه : 19
را به محيط بينالملل ارتباط مىدهد. اين سخن كوتاه، به نوعى بيانگر تمايز محيط داخلى از محيط بينالمللى است و در مطالعه سياست خارجى، درك هر دو محيط ضرورى است. كسى كه خواهان شناخت درست سياست خارجى است، در قدم نخست بايد مرزهاى بين دو حوزه سياست داخلى و خارجى را تشخيص بدهد «1». برخى از تفاوتهاى سياست داخلى و خارجى به قرار زير است: 1- عنصر حاكميت: برجستهترين عاملى كه سياست داخلى را از سياست خارجى متمايز مىكند، عنصر «حاكميت» است. در واقع ساير معيارهايى كه براى نشان دادن تفاوت سياست داخلى و خارجى كشورها مطرح مىشوند، نشأت گرفته از مقوله حاكميت است. در حوزه سياست داخلى، حاكميت، فرصت و امكان فرمانروايى را فراهم و اجراى سياست را تسهيل مىكند. امّا در عرصه سياست خارجى، حاكميت كشور به وسيله حاكميت و قدرت ديگر كشورها محدود مىشود؛ چرا كه از ديد حقوق بينالملل، كشورها در سطح مساوى قرار داشته و برابرند. «2» 2- موضوع سياست داخلى و خارجى: موضوع سياست خارجى، واحدهاى سياسى مستقلّى هستند كه هر كدام از آنها از حاكميتهاى مطلق و قدرت سياسى جداگانهاى برخوردارند؛ در حالى كه موضوع سياست داخلى، شهروندان داخل كشور است. 3- عرصه سياست داخلى و خارجى: سياست خارجى كشورها در عرصه گستردهاى به نام محيط بينالملل به مرحله اجرا گذاشته مىشود. در حالى كه حوزه سياست داخلى، داخل سرزمين هر كشور است. اين عرصه، يك جامعه متشكّل و متمركز است و تبعيّت افراد نسبت به دولت موجب وحدت و يگانگى مىشود و به تبع آن اجراى سياست آسان مىشود. امّا در جامعه جهانى، مركزى براى وفادارى كشورها- به جز منافع ملى خودشان- وجود ندارد. «3» اصل حق حاكميت و تعقيب منافع ملّى به كشورها اجازه مىدهد كه هر يك راهى را در پيش بگيرند كه مقتضى و متناسب با
نام کتاب : سياست خارجى ايران قبل وبعد از انقلاب نویسنده : پور قلی، محسن جلد : 1 صفحه : 19