فصل اوّل:ويژگى‌هاى فرهنگ عاشورا

رمز و راز بقا و ماندگارى كربلا نيازمند تحليلى همه‌سونگرانه است.برخى دلائل اين دوام و تأثير و ماندگارى عبارتند از:

1.خلوص،بى‌آلايشى و پالايش كربلا

هيچ حادثه‌اى در تاريخ اسلام صفا و پاكى و پالايش كربلا را ندارد.به گواهى تاريخ،در تمام جنگ‌هاى صدر اسلام اندك ناخالصى‌ها و گاه نقطه‌هاى تاريكى از نفاق،دنياخواهى و خودخواهى را مى‌توان يافت.سست‌عنصران در گرماگرم نبرد صحنه را رها مى‌كردند و يا به اميد«زر»،سر را از خطر مى‌ربودند و يا از ترس جان،پيامبر يا امام را تنها مى‌گذاشتند.اُحُد گواه تلخ دنياخواهى و خندق (احزاب) نشان روشن هراس و ترس در لحظه‌هاى دشوار و خطرخيز (رويارويى با عمرو بن عبدود) است.در غزوات ديگر و جنگ‌هاى عصر اميرالمؤمنين مانند صفّين گاه سرپيچى و عدم اطاعت از فرماندهى،پيمان‌شكنى و فتور در اراده‌ها را بارها شاهد و ناظر هستيم.

شهرتى كه كوفه به عنوان شهر سست‌عهدى و پيمان‌شكنى در برخورد با امام على(ع)،امام حسن(ع)،مسلم بن عقيل و زيد بن على بن الحسين مى‌يابد از همين رهگذر است.