نام کتاب : ترور و دفاع مشروع نویسنده : برجی، یعقوبعلی جلد : 1 صفحه : 94
1-3. دفع تجاوز
يكى از شرايط استفاده از حق دفاع مشروع وقوع تجاوز است. تا تجاوزى صورت نگيرد دفاع صدق نمىكند، زيرا دفاع مشروع عبارت از دفع تجاوز است. مشكل اصلى در اينجا تعريف و حدود ثغور تجاوز و تشخيص مصاديق تجاوز است.
چنانكه گذشت مهمترين اسناد بينالمللى درباره منع توسل به زور و تحريم جنگ، ميثاق جامعه ملل و منشور ملل متحد است. هيچكدام از اين دو سند مهم بينالمللى از تجاوز و متجاوز تعريف مشخصى ارائه نداده است. در ميثاق جامعه ملل ماده 16 تشخيص تجاوز به عهده اعضاى جامعه گذاشته شده است، در حقيقت ميثاق به اعضاى خود در دفع تجاوز نوعى آزادى عمل داده است در حالى كه در منشور سازمان ملل چنين آزادى عملى براى اعضا به رسميت شناخته نشده است و اعضاء موظفاند در چنين مواردى نظريات شوراى امنيّت، را به كار بندند.
بعد از دو سند فوق مهمترين سند بينالمللى براى تعريف تجاوز، قطعنامه 3314 مجمع عمومى [1]سازمان ملل است كه در تاريخ 14 دسامبر 1974 به تصويب رسيد. در قطعنامه تعريف تجاوز، پس از يك مقدمه كوتاه در زمينه نقش تعريف تجاوز در تقويت صلح و امنيت بينالملل و نيز تأكيد بر حل اختلافات از راه مسالمتآميز و اشاره به حساس بودن
[1]. اجلاس ششم مجمع عمومى در سال (1948) تصويب كرد كه تعريف تجاوز با اشاره به عناصر تشكيل دهنده آنامكانپذير و مطلوب است و از دبير كل خواست گزارشى دربارۀ تعريف تجاوز تسليم اجلاس هفتم نمايد. از اعضاى سازمان ملل متحد نيز خواسته شد نظراتشان را دربارۀ تعريف تجاوز به دبير كل تسليم كنند. هنگامى كه مجمع عمومى در سال 1952 اجلاس هفتم خود را تشكيل داد، پيچيدگىهاى مسأله تعريف تجاوز و اختلاف نظر دولتهاى عضو دربارۀ آن، مجمع را واداشت تا براى بررسى مسأله كميته ويژه متشكل از 15 عضو تشكيل دهد. پس از ناكامى كميته 15 نقره كميته 19 عضوى و سپس كميتهاى با 21 عضو در 1957 تشكيل شد و در هر بار به علت اختلاف نظر اعضا، كميتهها با ناكامى روبرو شدند. . . سرانجام مجمع عمومى در 18 دسامبر 1967 قطعنامه 2330 را تصويب نمود و در آن تصميم گرفته شد كميته ويژه ديگرى مركب از 35 دولت براى رسيدگى به مسأله تعريف تجاوز تشكيل شود و در سال 1969 سه طرح در دستور كار كميته قرار گرفت يكى از جانب شوروى و ديگرى طرح 13 كشور از جمله ايران و طرح سوم نيز توسط 6 دولت استراليا، كانادا، ايتاليا، ژاپن، آمريكا و بريتانيا عرضه شد. و در نهايت براى تسهيل تعريف تجاوز، متن تلفيقى جامعى تهيه شد. . . و پس از نزديك كردن نقطه نظرهاى مختلف تعريف تجاوز به صورت قطعنامه 3314 در 14 دسامبر 1974 به تصويب رسيد. (علىاكبر خسروى، حقوق بينالملل (دفاع مشروع) ص 163 و 164 و 165) .
نام کتاب : ترور و دفاع مشروع نویسنده : برجی، یعقوبعلی جلد : 1 صفحه : 94