responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترور و دفاع مشروع نویسنده : برجی، یعقوبعلی    جلد : 1  صفحه : 72

حضرت آيةالله خويى و سيد عبدالاعلى سبزوارى معتقدند كه ادله كه اجازه دفاع در مقابل انسان مهاجم را تا مرحله قتل داده با اولويت قطعى دلالت بر دفاع در برابر حمله چارپايان دارد ولو اين دفاع باعث تلف حيوان چارپا شود. افزون بر آنكه يكسان شود حديث معلى ابن عثمان [1]بر مطلب دلالت دارد.

اما نسبت به حمله انسان غيرمسئول مانند كودك يا ديوانه، شيخ طوسى در مبسوط تصريح كرده است كه انسان حق دارد از خود در مقابل تجاوز دفاع كند چه حمله كننده و متجاوز مرد باشد و چه زن، صغير باشد يا كبير، عاقل باشد يا ديوانه. [2]

سيد عبدالاعلى سبزوارى در مقام استدلال بر مطلب نوشته است:

دفاع از محسنات عقلى است همين كه موضوعش محقق شد، دفاع از نظر عقلى نيكو خواهد بود چه مدافع كبير باشد و چه صغير. [3]

2-4. شرايط ديگر دفاع مشروع

در حقوق بين الملل و حقوق داخلى كشورها، افزون بر شرط تجاوز و اشغالگرى شرايط ديگرى را نيز براى دفاع مشروع ذكر كرده‌اند. از آنجا كه اين شرايط در مورد دفاع شخصى ذكر شده و در دفاع سازمان يافته رعايت آن به طور كامل نه ممكن است و نه لازم؛ لذا از ذكر تفصيلى آن شرايط خوددارى كرده و فقط به توضيح مختصر هر يك از آن شرايط بسنده مى‌كنيم.

الف) ضرورى بودن دفاع:

بر اساس اين شرط، مدافع در صورتى حق استفاده از زور و قدرت را در دفاع دارد كه دفاع منوط به آن باشد و راه ديگرى براى دفع خطر نباشد. لذا فقيهان در دفاع شخصى اين فرع را عنوان كرده‌اند كه اگر شخصى با فرار كردن از چنگ متجاوز مى‌تواند بدون درگيرى و اعمال قدرت جان خود را حفظ كند، وظيفه دارد فرار كند. چون اين راحت‌ترين راه دفاع است. [4]


[1] . وسائل الشيعه، ج 29، ص 275 باب 37 ابواب موجبات ضمان، ح 1.
[2] . المبسوط، ج 8، ص 75.
[3] . مهذب الاحكام فى بيان الحلال والحرام، ج 28، ص 158.
[4] . علامه حلى، قواعد الاحكام، ج 3 (سلسلة الينابيع) ، ص 572؛ شهيد اول، الدروس الشرعيه، ج 2، ص 59؛ شهيد ثانى سالك الافهام، ج 3، ص 16؛ امام خمينى، تحريرالوسيله، ج 1، ص 488.
نام کتاب : ترور و دفاع مشروع نویسنده : برجی، یعقوبعلی    جلد : 1  صفحه : 72
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست