باجَوْر ، منطقه ای کوهستانی در ناحیه دیر * و سوات * و چترال در ولایت پیشاور در پاکستان . از شمال به دیر، از مشرق به دیر و سوات ، از جنوب شرقی و جنوب به اُتْمان خیل و سرزمین قبیله مَمُند و از مغرب به افغانستان محدود است . مساحت آن حدود 900 ، 12 کیلومتر مربع است و پنج دره متقاطع ـ چهارمُنگ ، بابوکَرَه ، وَتَلای ، رود، سورکَمَر ـ در آن وجود دارد. در این منطقه تا به حال سرشماری به عمل نیامده است ، ولی جمعیت آن را حدود 000 ، 100 نفر تخمین زده اند. باجور موطن پتهانهای * تَرکَنْری است که خود را با یوسف زایها از یک تیره می دانند، و به چهار گروه تقسیم می شوند: اسماعیل زای ، عیسی زای ، سَلرزای ، ممند. سلرزایها و ممندها در آن سوی مرز افغانستان و در خطّ مرزی دیورند نیز زندگی می کنند. مردم باجور مانند ساکنان ناحیه دیر مسلمانِ سنّیِ ( حنفی ) مذهب اند وبه شدت تحت تأثیر رهبران دینی خود هستند. خانِ نواگای ادعا می کند که ریاست موروثی کلیه قبایل باجوری به او تعلق دارد. تاریخ این منطقه با تاریخ مناطق دیر و سوات پیوستگی کامل دارد. قلعه باجور در 925/1519 به دست بابُر گشوده شد (بابرتیموری ، ص 367-373). یوسف زایها در 994/1585 نیروهای اکبرشاه را در هم شکستند، و در زمان اورنگ زیب ، پی درپی به برجهای دیده بانی مرزی سرزمین مغول حمله می کردند. یوسف زایها در جنگ امبیله در 1280/1836 و در زد و خوردهای مرزیِ 1315/1897 با انگلیسیها جنگیدند.

---

منابع :


(1) Babur Timuri, Emperor of India, Ba ¦ bur- na ¦ ma , tr. by Annette Susannah Beveridge, New Delhi 1979.

)/ د. اسلام /کالین ـ دیویس (