responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 6917

خَتْلانى ، خَتْلانى،اسكندر، شاعر و روزنامه نگار معاصر تاجيك.

اسكندر عيديزاده، مشهور به ختلانى در 1333ش/ 1954 در شهر كولاب تاجيكستان (ختلان قديم) در خانواده اى فرهنگى به دنيا آمد. دوره هاى دبستان و دبيرستان را در تاجيكستان گذراند. سپس براى ادامه تحصيل به دانشگاه ويژه ادبيات جهان به مسكو رفت و در 1360ش/ 1981فارغ التحصيل شد (مسلمانيان قباديانى، 1378ش،ص22؛همو، 1383ش، ص 162). پس از آن به شهر دوشنبه بازگشت و در دهه 1360ش/ 1980 دولت شوروى وى را به عنوان مترجم به افغانستان فرستاد. او در آنجا با ترجمههاى دقيق تسلط خود را بر دو زبان روسى و فارسى نشان داد. او با بسيارى از نويسندگان و شعرا آشنا شد، و دفتر شعر صداى پاى واژهها را در 1367ش/ 1988 در كابل منتشر كرد. ختلانى سپس به دوشنبه بازگشت و بار ديگر به مسكو رفت. پساز فروپاشى اتحاد جماهير شوروى و درگرفتن جنگ داخلى تاجيكستان، ختلانى در مسكو به عنوان خبرنگار بخش فارسى راديو بى بى سى گزارش و خبرهايى از رويدادهاى تاجيكستان تهيه مىكرد. او در اواسط دهه 1370ش/ 1990 از همكارى با بىبىسى كناره گيرى كرد و اندكى بعد به عنوان خبرنگار بخش تاجيكى راديو آزادى در مسكو به كارش ادامه داد. ختلانى در شهريور 1379/ سپتامبر 2000 در مسكو ترور شد (رجوع کنید به همو، 1383ش، ص 161، 164).

ختلانى، گل رخسار و ضياءعبداللّه جزو نسلِ پنجم شاعران معاصر تاجيك به شمار مىآيند كه پرتلاش، نوگرا و صاحبِ نام و اعتبارند (قزوه، ص 62).

ختلانى در تاجيكستان شاعرى نوگرا و روزنامه نگارى روشنفكر شناخته شده است. او در بيدارى مردم تاجيك و نهضت آزادىخواهى آنان سهم ويژهاى دارد. دفترهاى شعر وى نزد خوانندگان تاجيك جايگاه خاصى دارد (مسلمانيان قباديانى، 1378ش، همانجا؛ همو، 1383ش، ص 162). ختلانى هم در شعر آزاد و هم در قالبهاى قدمايى خصوصآ غزل توانا بود و به سببِ بهره مندى از نگاه و زبانى نو از بسيارى از شاعران تاجيك معاصرش برتر است (رجوع کنید به غنىنژاد، ص 18). در شعر وى دلبستگى به ميهن، آزادىخواهى و اتحاد مردم سرزمينش جايگاه خاصى دارد (رجوع کنید به مسلمانيان قباديانى، 1383ش، ص 164ـ170).

دفترهاى شعر وى عبارتاند از: پرواز (دوشنبه 1360ش/ 1981)، شكوفهها (دوشنبه 1362ش/ 1983)، و صداى پاى واژهها (كابل 1367ش/ 1988).


منابع :
(1)فهيمه غنىنژاد، «بىمرز تا شعر آن سوى رود»، شوكران، ش 5 و 6 (دى ـ فروردين 1382)؛
(2) عليرضا قزوه، «نسلها و جريانهاى شعرى در شعر معاصر تاجيكستان»، شعر، سال 6 (بهار 1377)؛
(3) رحيم مسلمانيان قباديانى، ستارههاى پامير: آشنايى با تنى چند از اديبان معاصر تاجيك، تهران 1383ش؛
(4) همو، «سخنوران امروز تاجيك: اسكندر ختلانى»، جهان كتاب، سال 4، ش 13 و 14 (شهريور 1378).
/ رحيم مسلمانيان قباديانى /

نام کتاب : دانشنامه جهان اسلام نویسنده : بنیاد دائرة المعارف اسلامی    جلد : 1  صفحه : 6917
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست