حَدّادى ، ابوبكربن على، ملقب به رضیالدین، فقیه و زاهد حنفى قرن هشتم. برخى منابع لقب او را حداد ذكر كردهاند (براى نمونه رجوع کنید به خزرجى، ج 2، ص 243؛ ابندیبع، ص 112، 161، 169). وى در 720 در عَبّادیه، از مناطق اطراف زَبید (شهرى در یمن)، به دنیا آمد (زركلى، ج 2، ص 67). در پارهاى منابع نام پدر او محمد ذكر شده است (براى نمونه رجوع کنید به حاجیخلیفه، ج 2، ستون 1488؛ سركیس، ج 1، ستون 746؛ المكتبة الازهریة، ج 2، ص 135). او نزد پدرش و نیز نزد علیبن نوح اُبْوى، علیبن عمر علوى و سراجالدین ابوبكربن على هاملى* درس خواند و در علوم گوناگون تبحر یافت (حاجیخلیفه، ج 2، ستون 1868؛ شوكانى، ج 1، ص 166) و به نوشته خزرجى (همانجا) شاگردانى تربیت كرد. وى را به زهد و عبادت ستودهاند. او در سال 800 در زبید فوت كرد و در همانجا در مقبره بابالقرتب دفن شد (رجوع کنید به همان، ج 2، ص 259؛ ابندیبع، همانجاها؛ حاجیخلیفه، ج 1، ستون 446؛ شوكانى، همانجا).
حدادى بیش از بیست اثر دارد كه بیشتر آنها فقهى است (شوكانى، همانجا). آثار و آراى فقهى او بعدها مورد توجه برخى فقهاى حنفى قرارگرفت (براى نمونه رجوع کنید به ابننجیم، ج 1، ص136، 393، ج 2، ص 620، ج 3، ص 432؛ ابنعابدین، ج 2، ص455، 612، ج 3، ص 377، 396، ج 4، ص 273). مهمترین آثار فقهى وى عبارتاند از: شرح كتاب مختصر از احمدبن محمد قدورى* به نام السراج الوهاج الموضح لكل طالب محتاج و تلخیص آن با نام الجوهرة النیرة (المنیرة؛ مصر 1322)؛ شرح كتاب فقهى المنظومة الهاملیة اثر استادش سراجالدین هاملى با نام سراج الظلام؛ و النورالمستنیر، شرح منظومه عمربن محمد نسفى در علم خلاف و فقه تطبیقى (حاجیخلیفه، ج 1، ستون 621، ج2، ستون 1631،1867ـ 1868؛ شوكانى ،همانجا؛ سركیس، همانجا؛ المكتبةالازهریة، ج2، ص135ـ136). حاجیخلیفه (ج1، ستون 1367) اثرى فقهى با نام الرحیقالمختوم را به او نسبت دادهاست.
كشف التنزیل فى تحقیق التأویل معروف به تفسیر حدادى، و شرح قصیده قید الأوابد سروده اسماعیلبن ابراهیم ربعى (حاجیخلیفه، ج 1، ستون 446، ج 2، ستون 1367ـ1368، 1488) نیز از آثار مهم حدادى است.
منابع : (1) ابندیبع، الفضلالمزید علیبغیةالمستفیدفیاخبار زبید، چاپ محمدعیسى صالحیه، كویت1402/1982؛ (2) ابنعابدین، حاشیة ردّالمحتار على الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، چاپ افست بیروت 1399/ 1979؛ (3) ابننجیم، البحرالرائق شرح كنزالدقائق، بیروت 1418/1997؛ (4) حاجیخلیفه؛ (5) علیبن حسن خزرجى، العقود اللؤلؤیة فى تاریخ الدولة الرسولیة، ج 2، چاپ محمدبن على اكوع، صنعا 1403/1983؛ (6) خیرالدین زركلى،الاعلام، بیروت 1999؛ (7) یوسف الیان سركیس، معجمالمطبوعات العربیة والمعربة، قاهره 1346/1928، چاپ افست قم 1410؛ (8) محمد شوكانى، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، قاهره 1348، چاپ افست بیروت (بیتا.)؛ (9) المكتبة الازهریة، فهرس الكتب الموجودة بالمكتبة الازهریة، قاهره 1364ـ1368/ 1945ـ1949.